Thứ hai, 30/12/2024 | 21:28 GMT+7

Diễn đàn “Tiết kiệm năng lượng - Giải pháp hiện thực hoá cam kết net zero”

12/10/2023

Trong khuôn khổ các hoạt động truyền thông về tiết kiệm năng lượng (TKNL) năm 2023 thuộc Chương trình quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả giai đoạn 2019 – 2030, ngày 12 tháng 10 năm 2023, tại Hà Nội, Văn phòng Ban Chỉ đạo Tiết kiệm năng lượng (Bộ Công Thương) tổ chức Diễn đàn “Tiết kiệm năng lượng - Giải pháp hiện thực hoá cam kết net zero”.

Diễn đàn có sự tham gia của ông Đặng Hải Dũng - Phó Chánh Văn phòng Ban chỉ đạo tiết kiệm năng lượng, Bộ Công Thương; Ông Võ Quang Lâm - Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN); Ông Hoàng Minh Lâm - Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến công và Tư vấn phát triển công nghiệp Hà Nội; Ông Nguyễn Đức Hoàn - Phó Giám đốc Sở Công Thương Bắc Giang; Ông Nguyễn Anh Tuấn - Chuyên gia năng lượng, Chủ tịch Hội đồng Khoa học Tạp chí năng lượng Việt Nam.
Gần 100 khách mời gồm UBND, Sở Công Thương các tỉnh, Thành phố; Các Hiệp hội ngành nghề, chuyên gia trong lĩnh vực năng lượng và tiết kiệm năng  lượng, cùng đông đảo các cơ quan báo chí, truyền hình.
Các diễn giả tham dự Diễn đàn  “Tiết kiệm năng lượng - Giải pháp hiện thực hoá cam kết net zero” 
Tại diễn đàn các diễn giả đã có những chia sẻ hữu ích về vai trò của việc tiết kiệm năng lượng cũng như khả năng hiện thực hoá các mục tiêu này đặc biệt trong bối cảnh các cam kết của Việt Nam đưa phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.
Tầm quan trọng của sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả 
Ông Đặng Hải Dũng - Phó Chánh Văn phòng Ban Chỉ đạo tiết kiệm năng lượng (Bộ Công Thương) cho biết: Năng lượng là vấn đề luôn được chính phủ đặt lên hàng đầu. Từ những năm 90 của thế kỷ trước khi nền kinh tế mở cửa thì phát triển GDP tăng rất nhanh đã đặt lên áp lực cho toàn bộ hệ thống năng lượng, trong đó có hệ thống điện. Tại Việt Nam, trong giai đoạn vừa qua, nhu cầu năng lượng đã không ngừng tăng trưởng với tốc độ cao so với các nước trong khu vực và trên thế giới, trong đó, nhu cầu năng lượng sơ cấp trong giai đoạn 2010 - 2019 tăng trưởng khoảng 6%/năm, đặc biệt là tốc độ tăng trưởng sản lượng điện thương phẩm bình quân là 10,9% trong giai đoạn 2010 - 2015 và 10,1% trong giai đoạn 2016 - 2019.
Ngay từ những tháng đầu năm 2023, cả nước đã phải trải qua nhiều đợt nắng nóng cao điểm khiến nhu cầu sử dụng điện của các hộ sinh hoạt, doanh nghiệp sản xuất kinh doanh đều tăng cao. Chí vì vậy, Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả là một giải pháp thiết thực giúp cải thiện hiệu quả nền kinh tế, đồng thời giúp bảo tồn nguồn năng lượng quốc gia, bảo vệ môi trường và giảm phát thải khí nhà kính, đóng góp giảm thiểu các tác động của biến đổi khí hậu toàn cầu. 
Ông Đặng Hải Dũng - Phó Chánh Văn phòng ban chỉ đạo tiết kiệm năng lượng, Bộ Công Thương
“Chính phủ đã quan tâm đến vấn đề năng lượng, tiết kiệm điện trong sản xuất kinh doanh và tiêu dùng từ rất sớm. Cụ thể, ban hành nghị định số 102/2003/NĐ-CP ngày 03/9/2003 về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả hay Quyết định số 79 - ngày 14/4/2006 - Chương trình mục tiêu quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả giai đoạn 2006 - 2015; Quyết định số 280/QĐ-TTg ngày 13/03/2019 - Chương trình quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả giai đoạn 2019 -2030. Đặc biệt là từ năm 2010 đã trình quốc hội về Luật sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả. Đây là cam kết mạnh mẽ nhất, là văn bản pháp lý cao nhất để khẳng định tất cả các chủ trương chính sách của chính phủ về tầm quan trọng của tiết kiệm năng lượng.” - Ông Đặng Hải Dũng cho biết thêm.
Ông Võ Quang Lâm – Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Điện lực Việt Nam
Ông Võ Quang Lâm – Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) chia sẻ thêm: Những năm qua việc sử dụng điện tiết kiệm, hiệu quả là chính sách lớn và xuyên suốt của đảng, chính phủ và trong việc này EVN đã thực hiện rất nhiều năm qua dưới  sự chỉ đạo của Bộ Công Thương và Chính phủ.
“Với với mức tăng trưởng GDP bình quân từ 6 - 7%/năm thì một năm cần thêm 10 tỉ kwh điện. Điện thương phẩm năm 2022 khoảng 242 tỉ kwh. Nếu tiết kiệm 1% sản lượng điện thương phẩm đã có 2,5 tỉ kWh điện, và từ năm 2023 nếu thực hiện tốt theo chỉ thị số 20 của Thủ tướng chính phủ thì mỗi năm sẽ tiết kiệm được 5 tỉ kWh điện, con số này tương đương với 1 nhà máy nhiệt điện khoảng 1000 MW. Chính vì vậy việc sử dụng tiết kiệm điện và hiệu quả sẽ góp phần xây dựng nguồn điện đầu tiên để đáp ứng điện cho phát triển kinh tế và việc này cần quyết tâm thực hiện hơn trong thời gian tới.” - ông Võ Quang Lâm thông tin.
Ông Nguyễn Đức Hoàn - Phó Giám đốc Sở Công Thương Bắc Giang
Là địa phương có tốc độ tăng trưởng kinh tế luôn năm trong top đầu của cả nước, tỉnh Bắc Giang có tốc độ tăng trưởng năng lượng đặc biệt là điện năng rất cao. Ông Nguyễn Đức Hoàn - Phó Giám đốc Sở Công Thương Bắc Giang cho biết: Năm 2022 tốc độ tăng trưởng kinh tế cuả tỉnh đạt 19,8%, tăng trưởng điện thương phầm từ 16-17%. Năm 2023 tốc độ tăng trưởng kinh tế dự kiến khoảng 14% và tăng trưởng điện thương phầm khoảng trên 12%. Năm 2023 việc thiếu điện trong giai đoạn nắng nóng đã ảnh hưởng đến nhu cầu đầu tư phát triển kinh tế của tỉnh. Do đó khi Chính Phủ, Bộ Công Thương ban hành các chương trình tiết kiệm điện thì tỉnh Bắc Giang cũng ban hành kế hoạch triển khai nghị quyết 55, các chương trình triển khai sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả từng giai đoạn, kế hoạch triển khai chỉ thị số 20 về tăng cường tiết kiệm điện giai đoạn 2023-2025 và các năm tiếp theo. 
Giải pháp được tỉnh Bắc Giang tập trung đầu tiên là công tác tuyên truyền để đưa tiết kiệm điện trở thành thói quen, nếp sống của toàn thể nhân dân trên địa bàn tỉnh. Theo đó phối hợp với các đoàn thể triển khai mô hình tiết kiệm điện học đường, doanh nghiệp. Đồng thời triển khai kiểm tra, giám sát thực hiện tiết kiệm điện của các cơ quan, đơn vị trên địa bàn tỉnh.
Ông Hoàng Minh Lâm - Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến công và Tư vấn phát triển công nghiệp Hà Nội
Về phía thành phố Hà Nội việc triển khai các chương trình tiết kiệm điện được thực hiện linh hoạt. Ông Hoàng Minh Lâm - Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến công và Tư vấn phát triển công nghiệp Hà Nội cho biết: Các hoạt động tiết kiệm năng lượng, tiết kiệm điện được thành phố tập trung triển khai bao gồm: Tuyên truyền nâng cao nhận thức; Đào tạo nâng cao năng lực; Hỗ trợ kỹ thuật; Kiểm tra giám sát và đánh giá việc tuân thủ các quy định của nhà nước về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả.  Đặc biệt, trong mỗi chính sách được ban hành, thành phố Hà Nội đều đưa ra các nhiệm vụ trọng tâm, trọng điểm để có thể triển khai có hiệu quả tới người dân và doanh nghiệp. 
Ông Nguyễn Anh Tuấn - Chuyên gia năng lượng, Chủ tịch Hội đồng Khoa học Tạp chí năng lượng Việt Nam cho biết: Nếu đến năm 2030, Việt Nam tiết kiệm khoảng 9% năng lượng thì sẽ giảm bớt được 10 triệu tấn dầu quy đổi, tương đương với 1,5 năng lượng lọc dầu của nhà máy Dung Quất hoặc giảm 40% lượng xăng dầu tiêu thụ... Đối với điện nếu tiết kiệm khoảng 9% thì đến năm 2030 sẽ tiết kiệm được 45 tỉ kWh. Đây là con số rất lớn và khẳng định được mục tiêu và hiệu quả của việc sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả.
Ông Nguyễn Anh Tuấn - Chuyên gia năng lượng, Chủ tịch Hội đồng Khoa học Tạp chí năng lượng Việt Nam.
Hiện thực hoá mục tiêu tiêu tiết kiệm năng lượng
Từ các khảo sát của Chương trình Quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả giai đoạn 2019-2030 (VNEEP3) cho thấy các ngành công nghiệp của Việt Nam đang chiếm hơn 50% tổng tiêu thụ năng lượng toàn quốc, với tiềm năng tiết kiệm năng lượng lên tới 30 - 35%. Hiện, cả nước có 3.068 cơ sở sử dụng năng lượng trọng điểm, có mức tiêu thụ điện bình quân là 80 tỷ kWh/năm. Nếu các cơ sở tiêu thụ điện trọng điểm này thực hành để tiết kiệm tối thiểu 2% điện năng tiêu thụ/năm thì bình quân mỗi năm cả nước tiết kiệm được khoảng 1,6 tỷ kWh, tương ứng với tiền điện tiết kiệm được hơn 3.200 tỷ đồng. Tương tự, với 27 triệu hộ gia đình, nếu tiết kiệm 1% điện thì mỗi năm cả nước tiết kiệm được 630 triệu kWh, tương đương 1.174 tỷ đồng. 
Về phía cơ quan quản lý nhà nước, ông Đặng Hải Dũng cho biết, để hiện thực hoá mục tiêu tiêu tiết kiệm năng lượng, Bộ Công Thương tập trung vào 2 nhóm đối tượng sử dụng năng lượng lớn là công nghiệp và gia đình. Cụ thể, đối với công nghiệp, hỗ trợ kỹ thuật và tài chính nhằm thúc đẩy các dự án đầu tư công nghệ sản xuất tiết kiệm năng lượng. Đối với hộ gia đình tuyên truyền ưu tiên sử dụng thiết bị công nghệ hiệu suất cao.
Tại diễn đàn các chuyên gia đã dành nhiều thời gian trao đổi, thảo luận về những khó khăn, thách thức trong việc triển khai thực hiện các giải pháp tiết kiệm năng lượng góp phần hiện thực hoá  hoá cam kết net zero.
Việt Nam đã sớm coi trọng việc sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, coi  tiết kiệm năng lượng là một nội dung quan trọng trong chính sách phát triển năng lượng của Việt Nam. Đã có hàng trăm văn bản pháp lý liên quan đến hoạt động sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả được ban hành trong thời gian qua. Cụ thể:
- Các Chương trình mục tiêu quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả: Quyết định 79/QĐ-TTg (ngày 14/4/2006 - giai đoạn 2006 – 2015); Quyết định số 280/QĐ-TTg ngày 13/03/2019 - giai đoạn 2019 -2030);
- Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm & hiệu quả (Luật 50 - đã được Quốc hội khoá 12 ban hành ngày 17/6/2010) và có hiệu lực từ năm 2011 – đây là một văn bản pháp lý hết sức quan trọng. Để triển khai Luật này, một hệ thống các văn bản pháp luật liên quan bao gồm các Nghị định, Thông tư, Quyết định… được ban hành, liên quan đến các tiêu chuẩn, quy chuẩn (đã có trên 60 quy chuẩn, tiêu chuẩn quản lý các thiết bị công nghiệp, gia dụng với 26 thiết bị, phương tiện…) hướng dẫn cụ thể.
- Nghị quyết số 55-NQ/TW của Bộ Chính trị (ban hành ngày 11/2/2020) về định hướng chiến lược phát triển năng lượng quốc gia của Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 xác định: để có đủ nguồn cung năng lượng trong dài hạn, cùng với khai thác hợp lý các nguồn năng lượng hoá thạch và coi trọng đầu tư các nguồn năng lượng mới, năng lượng tái tạo thì “sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả, bảo vệ môi trường phải được xem là quốc sách quan trọng và trách nhiệm của toàn xã hội” (trích NQ55). 
- Ngày 15/05/2023, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 500/QĐ-TTg phê duyệt Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 (Quy hoạch điện 8); Ngày 26/07/2023, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 893/QĐ-TTg phê duyệt Quy hoạch tổng thể năng lượng quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050…
- Xác định tiềm năng tiết kiệm điện là rất lớn, ngày 07/05/2020, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị số 20/CT-TTg về việc tăng cường tiết kiệm điện giai đoạn 2020 - 2025. Ngày 08/6/2023 Thủ tướng Chính phủ tiếp tục ban hành Chỉ thị số 20/CT-TTg về tăng cường tiết kiệm điện giai đoạn 2023- 2025 và các năm tiếp theo (thay thế Chỉ thị 20 trước). Tại Chỉ thị này Thủ tướng đã đưa ra nhiều mục tiêu rất cụ thể, như: hằng năm tiết kiệm tối thiểu 2,0% tổng điện năng tiêu thụ trên toàn quốc; thay thế 50% đèn led trong chiếu sáng công cộng; 50% sử dụng điện mặt trời mái nhà tại các công sở và nhà dân...
Anh Thư