Khoản vay mà Ngân hàng thế giới dành cho các dự án năng lượng tái tạo và dự án sử dụng năng lượng hiệu quả tăng 300% trong khoảng thời gian giữa năm tài chính 2007 và 2008, đạt mức kỷ lục 3,4 tỷ đô la Mỹ. Tuy nhiên, cũng trong giai đoạn này, khoản vay Ngân hàng thế giới dành cho những dự án sử dụng nhiên liệu hóa thạch tăng mạnh 430%.

Các khoản vay gần đây cho những nhà máy nhiệt điện là một bằng chứng cho thấy Ngân hàng Thế giới vẫn dành tiền kinh doanh cho các dự án xây dựng quy mô lớn có tỷ lệ sinh lời cao, và lợi ích thu về hầu như chỉ tính tới những lợi ích kinh tế.

Giám đốc dự án Sustainable Energy and Economy Network thuộc Viện nghiên cứu chính sách IPS, ông Janet Redman cho biết “ Ngân hàng thế giới luôn khẳng định thực hiện một chính sách rất quan trọng là tính toán lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính mà các dự án thải ra. Nhưng hành động thực tế lại khác với những lời nói này”

Theo Trung tâm Thông tin Ngân hàng (gồm một nhóm các giám sát viên ở New York) thì khoản vay mà Ngân hàng thế giới dành cho các dự án sử dụng nhiên liệu hóa thạch đạt mức cao nhất là 6,3 tỷ đô la Mỹ vào tháng 6, trong đó có 4,4 tỷ dành cho các nhà máy nhiệt điện.

Một ví dụ đặc biệt là dự án Nhà máy điện Medupi công suất 4800 megawatt ở Nam Phi sẽ thải ra khoảng 26 triệu tấn CO2­ hàng năm cho tới khoảng năm 2050. Cùng với dự án xây dựng nhà máy Tata Ultra Meg ở Ấn Độ, hai dự án này sẽ thải ra 50 triệu tấn CO2­ hàng năm – gần bằng lượng khí thải các-bon của nước Ireland.

Tuy nhiên, các quan chức của Ngân hàng Thế giới cho biết năm 2010 là một năm bất thường đối với Ngân hàng khi các khoản vay cho những dự án sử dụng nhiên liệu hóa thạch tăng vọt bởi trong những năm trước đó, khoản tiền dành cho năng lượng tái tạo luôn nhiều hơn.

Có rất nhiều hành động phản đối gay gắt về khoản vay 3,75 tỷ đô là Mỹ dành cho dự án South African Medupi Station, trong đó có cuộc biểu tình ở Mỹ, Anh, Hà Lan và Italy. Điều này khiến Ngân hàng thế giới phải từng bước thể hiện sự ủng hộ năng lượng tái tạo, và thuê những chuyên gia năng lượng sạch để giúp họ xây dựng chiến lược

Hồi tháng 9, Ngân hàng thế giới đã thông báo rằng ông Daniel Kammen thuộc trường đại học Berkeley ở California, sẽ là chuyên gia kỹ thuật cao cấp đầu tiên của ngân hàng về vấn đề năng lượng tái tạo và hiệu suất năng lượng. Ông Kammen là một người rất quan tâm tới việc phát triển công nghệ sạch cho tương lại, tuy nhiên ông lại là người theo chủ nghĩa thực dụng.

Tổ chức Independent Evaluation Group, trong một báo cáo kiểm toán nội bộ gần đây đã cho biết Ngân hàng Thế giới đã không thực sự coi trọng những ảnh hưởng dài hạn của các dự án năng lượng.

Hiện nay Ngân hàng Thế giới đang thực hiện bản tóm tắt chiến lược năng lượng 2010 với hi vọng đưa ra mục đích hỗ trợ các nước nghèo nhằm xoa dịu lời chỉ trích về các vấn đề môi trường liên quan tới những dự án nhiệt điện.

Trong khi đó thì các quan chức của Ngân hàng cho biết thêm là hiện nay không có kế hoạch nào về việc xem xét cấp vốn cho một nhà máy nhiệt điện mới.

Kim Anh (theo Reuters.com)