Tiết kiệm năng lượng trong các ngành công nghiệp: Bài toán công nghệ và chính sách

Toạ đàm có sự tham gia của ông Đặng Hải Dũng, Phó Vụ trưởng Vụ Tiết kiệm năng lượng và Phát triển bền vững, Bộ Công Thương; Ông Nguyễn Quốc Dũng, Trưởng ban Kinh doanh Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN); Ông Mạch Đình Khoa, Giám đốc Phát triển chiến lược kinh doanh và hoạt động thương mại, Công ty TNHH Schneider Electric Việt Nam. 

Chia sẻ tại tọa đàm, ông Đặng Hải Dũng, Phó Vụ trưởng Vụ Tiết kiệm năng lượng và Phát triển bền vững, Bộ Công Thương cho hay, năng lượng chiếm phần lớn trong cơ cấu giá thành của sản phẩmĐối với châu Âu, năm 2026 họ sẽ bắt đầu đánh thuế và ảnh hưởng rất trực tiếp đến sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp xuất khẩu.

Đánh giá về thực trạng sử dụng năng lượng của các doanh nghiệp công nghiệp ông Nguyễn Quốc Dũng, Trưởng ban Kinh doanh Tập đoàn Điện lực Việt Nam cho biết: Năm 2023 và đặc biệt 7 tháng đầu năm 2024 tốc độ phát triển kinh tế  của Việt Nam rất cao, đặc biệt tăng trưởng về điện. Năm 2023 tăng trưởng về điện chỉ đạt 4,29%, tuy nhiên 7 tháng đầu năm 2024 mức tăng trưởng về điện đạt khoảng 14%, đây là mức tăng trưởng rất cao.

Cũng theo ông Nguyễn Quốc Dũng, tỉ trọng các ngành sản xuất trong cơ cấu sản lượng điện thương phẩm chiếm 51%, đạt 210 tỷ kWh/năm, qua đó cho thấy việc sử dụng tiết kiệm năng lượng với sản xuất có tác động rất lớn tới vấn đề sử dụng điện tiết kiệm với toàn xã hội và đảm bảo cung cấp đủ điện cho toàn xã hội. 

Về một số khó khăn với các doanh nghiệp trong việc tiết kiệm năng lượng, ông Nguyễn Quốc Dũng đưa ra một vài hạn chế như: Thứ nhất, nhận thức tiết kiệm điện vẫn còn hạn chế, đôi khi các doanh nghiệp vẫn chưa thực sự quan tâm đến vấn đề tiết kiệm điện, hoặc chưa đủ năng lực, chưa tiếp cận được với công nghệ, ngoài ra còn có khó khăn về mặt tài chính. Thứ hai, nhiều doanh nghiệp chưa tối ưu hoá dây chuyền sản xuất dẫn đến lãng phí nguồn năng lượng. Thứ ba, chính sách giá điện thấp dẫn đến việc tiết kiệm điện đối với doanh nghiệp sản xuất chưa được quan tâm thực sự. ​

Tại Toạ đàm, ông Mạch Đình Khoa, Giám đốc Phát triển chiến lược kinh doanh và hoạt động thương mại, Công ty TNHH Schneider Electric Việt Nam cũng có chia sẻ về chiến lược, tầm nhìn của Công ty trong việc hỗ trợ doanh nghiệp tiết kiệm năng lượng và đạt được các mục tiêu về môi trường. Ông Khoa cho biết: Bền vững luôn luôn là một trọng tâm của Schneider Electric khi kinh doanh tại Việt Nam và qua đó Công ty luôn luôn hướng đến những chiến lược theo báo cáo ESG (môi trường-xã hội-quản trị), trong đó chuyển dịch và tiết kiệm năng lượng luôn luôn là một ưu tiên hàng đầu.

 "Việc đạt được sự đồng thuận giữa các bên liên quan trong chuỗi cung ứng năng lượng là một trở ngại lớn. Nhiều doanh nghiệp còn lúng túng trong việc lựa chọn giải pháp phù hợp, e ngại về chi phí đầu tư ban đầu và thời gian hoàn vốn, cuối cùng là năng lực triển khai và quy định pháp luật, các quy định về các tiêu chuẩn để thực sự là thể chế hóa được các quy định này". - Ông Khoa chia sẻ thêm về thách thức khi triển khai các giải pháp tiết kiệm năng lượng cho các doanh nghiệp Việt Nam.

Ở góc độ doanh nghiệp, ông Mạch Đình Khoa cho hay, tiết kiệm năng lượng có tác động rất lớn với doanh nghiệp. Có hai khía cạnh mà doanh nghiệp cần phải chú ý liên quan đến tiết kiệm năng lượng. Một số ngành, chi phí điện đang chiếm từ 15 đến 20% tổng giá thành sản xuất của mỗi sản phẩm. Với thị trường cạnh tranh ngày càng khốc liệt thì việc tối ưu hóa chi phí sản xuất, đồng thời có thể hạ giá bán sản phẩm hoặc giữ nguyên giá bán sản phẩm là việc rất quan trọng.

Một trong những giải pháp quan trọng đó là tiếp tục tăng cường quản lý năng lượng trong các cơ sở sản xuất và tiêu thụ năng lượng. Đồng thời, tăng cường đào tạo, tập huấn để có thể tiếp cận, vận hành các công nghệ mới.

"Bộ Công Thương đã đưa ra rất nhiều chương trình để hỗ trợ cho doanh nghiệp. Các chương trình về kiểm toán năng lượng; hỗ trợ xây dựng những hệ thống quản lý năng lượng; chương trình liên quan đến bảo lãnh vốn vay. Hiện nay, chúng tôi cũng đang thí điểm một vài quỹ hoặc là những công cụ tài chính nguồn vốn vay cho doanh nghiệp khi mà muốn tiếp cận vốn đầu tư trong để đầu tư tiết kiệm năng lượng", ông Đặng Hải Dũng thông tin.