Tiết kiệm điện - Từ chính sách đến cuộc sống

Tọa đàm nhằm hệ thống hóa, phân tích, kiến giải, luận bàn về công tác chỉ đạo, điều hành của Chính phủ, các bộ, ngành chức năng trong sử dụng tiết kiệm, hiệu quả điện năng; việc lan tỏa các chương trình tiết kiệm điện năng vào thực tiễn đời sống xã hội; các giải pháp sử dụng hiệu quả, bền vững, tiết kiệm nguồn năng lượng điện...

Ông Võ Quang Lâm, Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) thông tin, 4 tháng đầu năm, điện thương phẩm đạt 96,2 tỷ kWh điện, tăng 12,4% so với 2023. Cả năm 2023, điện thương phẩm toàn quốc tăng 4,26%. Về thành phần điện đã sử dụng, điện cho công nghiệp tăng 10,91%, điện cho thương mại - dịch vụ tăng 18,95%, điện cho sinh hoạt tăng 18,54% - cao gấp 1,5 lần so với tốc độ tăng trưởng của cả nước trong thời gian vừa qua. Riêng tại Hà Nội, điện cho thương mại - dịch vụ tăng trưởng 33,26%, điện cho sinh hoạt khu vực Hà Nội tăng 29,27%.

Tính chung tại miền Bắc, tăng trưởng điện thương phẩm cho sản xuất công nghiệp là 13,02% - mức rất cao trong 4 tháng vừa qua. EVN dự báo trong năm 2024, vào những tháng hè, hệ thống điện có thể có những kỷ lục mới về công suất, sản lượng.

EVN dự báo trong năm 2024, vào những tháng hè, hệ thống điện có thể có những kỷ lục mới về công suất, sản lượng.

Về tiết kiệm điện, theo ông Võ Quang Lâm, Việt Nam có tỷ lệ sử dụng năng lượng chưa hiệu quả bằng một số nước khác. Để có 1.000 USD, Việt Nam đang tiêu thụ năng lượng gấp khoảng 2-3 lần các quốc gia khác. Đây là thách thức rất lớn, đòi hỏi phải làm tốt hơn công tác sử dụng năng lượng tiết kiệm hiệu quả, đặc biệt là tiết kiệm điện.

Ông Võ Quang Lâm cho rằng, nếu làm tốt việc tuyên truyền về tiết kiệm điện cho học sinh thì sự lan tỏa sẽ nhiều hơn, sâu rộng hơn, dần xây dựng được một lớp công dân không những có ý thức tiết kiệm điện mà còn có ý thức với môi trường, xã hội, sống có trách nhiệm, sử dụng năng lượng hiệu quả.

Bên cạnh đó, cần quan tâm đến nhóm khách hàng sản xuất công nghiệp, bởi họ chiếm tỷ lệ cao trong việc sử dụng điện. Năm 2023, trong tổng số 253 tỷ kWh điện thương phẩm, riêng nhóm khách hàng sử dụng năng lượng trọng điểm là 107 tỷ kWh. Nếu làm tốt việc sử dụng điện tiết kiệm, hiệu quả trong khối doanh nghiệp thì sẽ có cơ hội tiết kiệm điện rất nhiều.

Ông Trịnh Quốc Vũ, Phó Vụ trưởng Vụ Tiết kiệm năng lượng và phát triển bền vững (Bộ Công Thương) cho biết: Vấn đề sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, nhất là tiết kiệm điện, đã được Thủ tướng Chính phủ và lãnh đạo Bộ Công Thương quan tâm chỉ đạo và triển khai thực hiện thành công tác thường xuyên trong giai đoạn vừa qua. Cụ thể, trong năm 2023 Bộ Công Thương đã tham mưu cho Thủ tướng Chính phủ ban hành Chỉ thị số 20 ngày 8/6/2023 về tăng cường tiết kiệm điện trong giai đoạn 2023-2025 và các năm tiếp theo. Ngoài ra, Bộ Công Thương với vai trò là cơ quan đầu mối của Chính phủ thực hiện Chương trình quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả cũng đã tham mưu cho Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và chỉ đạo Tập đoàn Điện lực Việt Nam cũng như các địa phương trên cả nước thực hiện có hiệu quả và mạnh mẽ các giải pháp thúc đẩy sử dụng điện, sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả.

Song song với đó, lãnh đạo Bộ Công Thương cũng đã phê duyệt kế hoạch kiểm tra chuyên ngành về tiết kiệm điện, tiết kiệm năng lượng trong năm 2024 và giao cho cơ quan đầu mối là Vụ Tiết kiệm năng lượng và phát triển bền vững triển khai thực hiện từ rất sớm, ngay trong quý I và cố gắng sẽ hoàn thành vào quý II, đầu quý III năm nay để bảo đảm việc hướng dẫn, giám sát cũng như xử lý các vấn đề tồn đọng về tiết kiệm điện, tiết kiệm năng lượng, kịp thời tổ chức thực hiện cũng như hướng dẫn các địa phương, các doanh nghiệp, đặc biệt là những doanh nghiệp trọng điểm, cơ sở sử dụng năng lượng, sử dụng điện trọng điểm, thực hiện có hiệu quả các giải pháp tiết kiệm điện, tiết kiệm năng lượng.

"Để đảm bảo cung ứng điện, các bộ, ngành, địa phương cần thực hiện nghiêm và mạnh mẽ các giải pháp về tiết kiệm điện, tiết kiệm năng lượng, cần tiết kiệm điện thành thói quen", ông Trinh Quốc Vũ nhấn mạnh.

Chia sẻ tại Tọa đàm, chuyên gia kinh tế Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam, cho rằng Chỉ thị số 20/CT-TTg ngày 8/6/2023 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường tiết kiệm điện giai đoạn 2023 - 2025 có cách tiếp cận mới. Đây không phải là một phong trào thi đua, khuyến khích mà là chương trình hành động quốc gia, có đặt chỉ tiêu cụ thể; triển khai trên toàn tuyến, từ các bộ, ngành, đến địa phương, doanh nghiệp... để hướng dẫn người dân.

Ông Trần Đình Thiên nhấn mạnh không phải vì thiếu mà chúng ta mới cần tiết kiệm điện, mà điều quan trọng là nguồn cung về điện phải ổn. "Nếu nhìn vào số liệu so sánh để làm ra 1.000 USD so với các nước thì thấy tiết kiệm điện vẫn còn dư địa kinh khủng như thế nào", ông Thiên nói và cho rằng, trong những năm tiếp theo, Chính phủ phải chủ động có các giải pháp về công tác giáo dục công dân cần nâng cao nhận thức, coi điện là tài nguyên quý giá, để làm sao ý thức tiết kiệm điện như nét văn hóa tự trọng của mỗi người.

Ông Hà Đăng Sơn, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu năng lượng và tăng trưởng xanh nêu quan điểm, đối với các quốc gia phát triển, việc đào tạo, giáo dục tiết kiệm điện, tài nguyên thiên nhiên được thực hiện một cách hiệu quả từ các em nhỏ, trong hệ thống giáo dục, trên các phương tiện giao thông, các nơi công cộng… Câu chuyện tiết kiệm được Chính phủ, Bộ Công Thương nhìn nhận phải trải qua xây dựng bằng quá trình lâu dài chứ không phải mang tính chất ngắn hạn, để hình thành thói quen tiết kiệm từ hộ gia đình cho đến doanh nghiệp.

Chia sẻ về công tác tiết kiệm điện tại địa phương, ông Nguyễn Viết Sơn, Phó Giám đốc Sở Công Thương Vĩnh Phúc cho biết: Nhận thức được tầm quan trọng của vấn đề tiết kiệm điện đối với bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia đối với vận hành hệ thống điện và vấn đề môi trường, tiết giảm chi phí, hạ giá thành, nâng cao khả năng cạnh tranh, ngay sau khi có Nghị quyết 55 của Bộ Chính trị về định hướng chiến lược phát triển năng lượng quốc gia đến 2023, tầm nhìn 2045, Tỉnh ủy Vĩnh Phúc đã ban hành Chương trình hành động của tỉnh. Tiếp đó, UBND tỉnh đã ban hành kế hoạch thực hiện Chương trình hành động của Tỉnh ủy Vĩnh Phúc và Nghị quyết 55 của Bộ Chính trị, trong Kế hoạch của UBND tỉnh Vĩnh Phúc xác định 5 nhóm nhiệm vụ trọng tâm, trong đó có nhiệm vụ về tiết kiệm điện, cũng đã xác định được mục tiêu cho từng giai đoạn cụ thể đến năm 2030, đến năm 2035.

Tại Tọa đàm, các khách mời có chung quan điểm để bảo đảm điện năng cho sản xuất, kinh doanh và sinh hoạt của người dân, việc thúc đẩy đầu tư cho sản xuất điện, tăng cường năng lực nguồn điện, phát điện vẫn là chưa đủ mà còn một vế đặc biệt quan trọng đó là sử dụng điện một cách hiệu quả, bền vững và tiết kiệm.