Bạn sẽ nhanh chóng có được câu trả lời là: năng lượng mặt trời có thể rẻ hơn điện hạt nhân hay không, điều đó còn phụ thuộc vào cách chúng ta sử dụng nó.

Báo cáo  "Nhìn lại chi phí năng lượng mặt trời và hạt nhân" của North Carolina Waste Awareness và Reduction Network (NC WARN) liên kết với Đại học Duke đã tạo ra một tiếng vang lớn trong thời điểm đặc biệt của nền kinh tế năng lượng. Họ đã nghiên cứu báo cáo này để làm sáng tỏ sự hoài nghi. Dưới đây là một số thiếu sót chính của báo cáo:

Chi phí năng lượng mặt trời đã giảm nhanh chóng. 

Từ năm 1998 đến 2008, chi phí pin quang điện (PV) đã giảm một phần ba. Xu hướng này tạo điều kiện để tiếp tục tăng cường hoạt động  R&D - nghiên cứu và phát triển cũng như tăng trưởng thị trường toàn cầu.

Chi phí trung bình sử dụng pin năng lượng mặt trời theo quy mô thương mại ở Bắc Carolina, Mỹ là ít hơn so với chi phí sử dụng năng lượng hạt nhân.

Năng lượng mặt trời theo quy mô thương mại dùng để chỉ điện năng tạo ra từ một cánh đồng năng lượng mặt trời lớn, không phải là một bộ các tấm PV nhỏ trên một nóc nhà. Theo báo cáo, điện năng lượng mặt trời được bán bởi các nhà phát triển dự án với giá 14 cent/kWh hoặc ít hơn. Trong khi đó, các nhà máy điện hạt nhân dự kiến sẽ tạo ra điện với chi phí cao hơn nhiều - 14-18 cent/kWh.

Chi phí trung bình của tất cả tấm pin năng lượng mặt trời ở Bắc Carolina là tương đương với chi phí sử dụng năng lượng hạt nhân. 

Chi phí trung bình của năng lượng mặt trời - bao gồm cả các cánh đồng năng lượng mặt trời theo quy mô thương mại và năng lượng mặt trời theo quy mô hộ dân cư nhỏ là 16 cent/kWh, đồng thời cũng nằm trong phạm vi giá thông thường cho năng lượng hạt nhân.

Điện hạt nhân đòi hỏi chi phí vốn rất cao, khiến nó trở thành một sự đầu tư rủi ro.

Xây dựng năng lượng hạt nhân tốn rất nhiều tiền, đó chính là lý do tại sao một phần lớn đến mức đáng ngạc nhiên số tiền thuế bạn đóng được dùng để hỗ trợ nó. Công ty đánh giá độ tín nhiệm Standard&Poor's cho rằng hạt nhân là rủi ro, đó là lý do  tại sao bất kỳ tổ chức nào cố gắng xây dựng một nhà máy điện hạt nhân mới vào năm 2009 sẽ gặp nguy cơ bị hạ thấp mức tín nhiệm.

Tuy nhiên Chính phủ liên bang lại có quan điểm khác. Cả chính quyền Bush và Obama đều đã dành những khoản đầu tư đáng kể cho nghiên cứu và phát triển điện hạt nhân, và cả hai đều đã hỗ trợ cho việc xây dựng các dự án mới. Kết quả của những quan điểm mâu thuẫn nhau này là việc chính phủ liên bang bảo đảm cho các khoản vay dùng để tài trợ xây dựng các cơ sở điện hạt nhân mới.

Cơ cấu ưu đãi và tình trạng thiếu dữ liệu dẫn đến không thể so sánh các khoản trợ cấp cho năng lượng mặt trời và hạt nhân. 

Không thể so sánh một cách giản đơn khi năng lượng mặt trời được trợ cấp chủ yếu thông qua USD/watt còn hạt nhân được tài trợ thông qua các khoản vay thiếu minh bạch của liên bang và được đảm bảo. Các tác giả của báo cáo này đáng lẽ phải làm một công việc khác có ích hơn là ngổi thảo luận việc làm thế nào để tài trợ.

Cuối cùng, nghiên cứu này đã thổi phồng khả năng thay thể điện hạt nhân của năng lượng mặt trời trên quy mô lớn. 

Mọi người đều ủng hộ năng lượng mặt trời, nhưng phải nói rằng: Năng lượng mặt trời không thể hoàn toàn thay thế năng lượng hạt nhân cho đến khi có những cải tiến đáng kể cho công nghệ lưu trữ năng lượng hiện nay. Tại sao vậy? Năng lượng mặt trời là một nguồn năng lượng không liên tục, có nghĩa là lượng điện nó tạo ra trong các khoảng thời gian khác nhau phụ thuộc vào các yếu tố nằm ngoài tầm kiểm soát của chúng ta, giống như thời tiết vậy. Mặt khác, hạt nhân có thể và chắc chắn sản xuất ra một lượng điện năng có thể ước tính được theo từng giờ trong một ngày.

Nghiên cứu này đã chỉ ra vấn đề giữa năng lượng không liên tục và năng lượng ổn định bằng cách tuyên bố rằng "sự khác biệt giữa nguồn không liên tục và các nguồn ổn định nhanh chóng trở thành lỗi thời." Điều đó không đơn giản như vậy.

Việc phát điện được phân bố đang phát triển nhanh và có tiềm năng to lớn. Nhưng bằng chứng do nghiên cứu này cung cấp cho việc thay thế năng lượng hạt nhân là không đủ. Bài báo được các tác giả trích dẫn từ tờ Reuters bàn luận về một quan chức FERC. Ông tin tưởng rằng không những cần phải có một kế hoạch hạt nhân mới mà còn cần một kế hoạch về năng lượng nhiệt điện phải được xây dựng để đáp ứng nhu cầu điện năng trong tương lai. Vị quan chức này cũng có thể đã đúng.

Tuy nhiên, ông không đồng tình với quan điểm loại bỏ các nhà máy điện hạt nhân hiện tại và thay thế bằng năng lượng mặt trời, trong khi, đó là những gì mà nghiên cứu này cho là khả thi. Chúng ta có thể loại bỏ năng lượng hạt nhân bằng sự kết hợp các nguồn năng lượng, bao gồm cả năng lượng mặt trời, nhưng có lẽ đó là chủ để trong tương lai xa.

Nghiên cứu của Tổ chức NC WARN cũng rất đáng chú ý. Từ việc đánh giá những phát hiện của báo cáo, hai điều rõ ràng có thể thấy là: Các chi phí liên quan đến xây dựng, bảo hiểm và ngừng hoạt động nhà máy điện hạt nhân đang tăng lên và sẽ tiếp tục như vậy. Kết quả là giá của mỗi kWh được sản xuất từ một nguồn hạt nhân sẽ cao hơn. 

Các chi phí liên quan xây dựng và lắp đặt tấm pin mặt trời đang giảm xuống và sẽ tiếp tục như vậy. Kết quả là giá của mỗi kWh năng lượng mặt trời sẽ thấp hơn. Trong khi luận điểm chính của báo cáo - cho rằng năng lượng mặt trời hiện đã rẻ hơn so với năng lượng hạt nhân – điều này không hợp lý,và khá gây tranh cãi.

Phương Anh (theo Getsolar)