Chỉ thị 20 về tiết kiệm điện: thiết thực và hiệu quả

Ý nghĩa và kế hoạch thực hiện Chỉ thị 20

Việt Nam là quốc gia có tốc độ tăng trưởng khá cao trong khu vực. Theo đó, nhu cầu sử dụng điện cho sinh hoạt và sản xuất cũng ngày càng cao, dự tính tăng từ 7-10%/năm. Đây là áp lực rất lớn đối với ngành năng lượng trong bối cảnh các nguồn tài nguyên truyền thống đang dần cạn kiệt. Thực tế, từ một nước xuất khẩu năng lượng Việt Nam đã phải nhập khẩu năng lượng.

Trong khi đó, việc tiết kiệm năng lượng là một trong những biện pháp tiết kiệm và hiệu quả nhất nhằm bảo toàn năng lượng, góp phần đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia. Theo tính toán sơ bộ, nếu mỗi hộ dân tiết kiệm khoảng 10 số điện/tháng, thì cả nước sẽ tiết kiệm được hơn 3,2 tỷ kWh điện/năm, tương đương với gần 6000 tỷ đồng. Con số này tương đương với 40% sản lượng điện mỗi năm của Nhà máy thủy điện Hòa Bình, gấp 47 lần sản lượng điện của Nhà máy điện mặt trời Vĩnh Tân 2. 

Ngày 7 tháng 5 năm 2020, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị số 20/CT-TTg về việc tăng cường tiết kiệm điện giai đoạn 2020 -2025. Theo đó, trọng tâm của Nghị quyết là các giải pháp mà Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các bộ ngành, địa phương, tổ chức, doanh nghiệp và người dân… phải thực hiện để tiết kiệm tối thiểu 2% tổng điện năng tiêu thụ hàng năm.

Trước đó, ngày 11 tháng 02 năm 2020, Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 55-NQ/TW về định hướng Chiến lược phát triển năng lượng quốc gia của Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, đưa ra các định hướng lớn cho phát triển ngành năng lượng Việt Nam trong giai đoạn tới. Trong đó, việc cải thiện chất lượng sử dụng năng lượng được đặc biệt quan tâm. Nghị quyết khẳng định: “Sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả, bảo vệ môi trường phải được xem là quốc sách quan trọng và trách nhiệm của toàn xã hội”. 

Chia sẻ về vấn đề sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, ông Trịnh Quốc Vũ, Phó Vụ trưởng Vụ Tiết kiệm năng lượng và Phát triển bền vững (Vụ TKNL&PTBV), cho biết trong những năm vừa qua, nhờ chủ trương đúng đắn và hành động quyết liệt của Chính phủ cũng như hưởng ứng tích cực của người dân, Chương trình mục tiêu quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả giai đoạn 2006-2015 đã đạt được những kết quả rất tích cực.

Cụ thể, theo ông Vũ, "cả nước đã tiết kiệm được trên 9 tỷ kWh, tương đương 15.000 tỷ đồng, với mức tiết kiệm bình quân đạt 1,5% tổng điện năng tiêu thụ hằng năm." Đây là tiền đề quan trọng để tiếp tục đẩy mạnh việc cải thiện chất lượng sử dụng điện, coi tiết kiệm điện là một giải pháp then chốt để giảm thiểu nguy cơ thiếu điện trong giai đoạn 2020 - 2025. 

Hiện tại, 63 tỉnh thành trong cả nước đã và đang xây dựng kế hoạch hành động chi tiết để thực hiện Chỉ thị 20. Theo đó, Bộ Công Thương, với vai trò nòng cốt được Chính phủ giao, sẽ đồng hành và hỗ trợ các địa phương trong việc xây dựng, triển khai, giám sát thực hiện. 

Cũng theo đại diện của Vụ TKNL&PTBV, đây là thời điểm rất thích hợp để thực hiện một cách đồng bộ, tổng thể các biện pháp nhằm sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả. 

Lan tỏa tinh thần tiết kiệm điện 

Theo các chuyên gia, Việt Nam còn nhiều dư địa cho thị trường TKNL. Cụ thể, ông Nguyễn Quân, Nguyên Bộ trưởng Bộ Khoa học Công nghệ, Chủ tịch Hội tự động hóa thông tin, cho biết khoảng 30% sản lượng điện là dành cho chiếu sáng – bao gồm cả chiếu sáng dân dụng và công cộng. Nếu tiết kiệm được một nửa số điện dùng cho mục đích này thì sẽ tiết kiệm tương đương với việc không phải xây dựng một nhà máy điện công suất khoảng 4.000MW.

Tương tự, hiện nhu cầu sử dụng điều hòa ở khu vực thành thị, các trung tâm thương mại, hội nghị, hội thảo… rất cao. Chỉ cần tiết kiệm khoảng 10% lượng điện này bằng cách ứng dụng công nghệ mới (như công nghệ inverter) thì lượng điện tiết kiệm được cũng không hề nhỏ. 

Nhận xét về tiềm năng tiết kiệm điện dành cho chiếu sáng công cộng, dân dụng và tại các cơ sở sản xuất… ông Hà Đăng Sơn, chuyên gia năng lượng, khẳng định còn rất lớn. "Hội Kinh tế xanh chỉ ra rằng nếu sử dụng các thiết bị tiêu thụ điện hiệu suất cao có thể tiết kiệm từ 20-40% lượng điện tiêu thụ tùy quy mô và công nghệ. Đặc biệt với khối công sở, cơ sở sản xuất thì lượng điện tiết kiệm này là không hề nhỏ", ông Sơn cho biết. 

Thêm vào đó, áp dụng các biện pháp lắp đặt hệ thống điện mặt trời áp mái cũng là một giải pháp sử dụng năng lượng hiệu quả và thậm chí có thể bán lại điện dư thừa cho nhà cung cấp. Đây là giải pháp có chi phí đầu tư ban đầu không quá lớn và hiệu quả lâu dài. 

Bằng chứng là thời gian qua khá nhiều doanh nghiệp, công sở và hộ dân đã thực hiện giải pháp này. Tính đến giữa tháng 6 vừa qua, cả nước đã lắp đặt hơn 33.500 hệ thống điện mặt trời áp mái, tổng công suất hơn 683 MWh, tương đương một nhà máy phát điện cỡ vừa. 

Đẩy mạnh sử dụng điện tiết kiệm và hiệu quả không chỉ là vấn đề tiết kiệm năng lượng cho từng cơ sở tiêu thụ mà còn góp phần giảm phụ tải cho hệ thống điện chung, góp phần đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia. 

Bên cạnh việc tiết kiệm điện, chuyên gia Hà Đăng Sơn cũng chia sẻ một vấn đề mà ông thấy khá phổ biến, đó là tình trạng rò rỉ điện. Đối với các hệ thống đã vận hành lâu năm hoặc mới lắp đặt nhưng là đồ cũ, thì cần phải rà soát lại tình trạng vận hành, dây cáp, thiết bị xem có rò rỉ gây thất thoát điện hay không. Việc làm này không chỉ bảo toàn "túi tiền" cho người sử dụng mà còn là vấn đề an toàn, tránh những sự cố đáng tiếc.

Theo một phóng sự gần đây của VOV1 tại Công ty cổ phần dệt lụa Nam Định, từ cách đây vài năm doanh nghiệp nà đã chú trọng việc tiết kiện điện. Cụ thể, theo lời ông Đào Văn Phương, Tổng giám đốc công ty, doanh nghiệp đã khảo sát thiết kế lại nhà xưởng, trang bị các giải pháp chống nóng, thay hệ thống chiếu sáng tiết kiệm điện và đặc biệt quan trọng, theo ông Phương, là "truyền thông nâng cao ý thức cán bộ, công nhân, người sử dụng điện về các hành vi thói quen tiết kiệm điện". Ông Phương chia sẻ trung bình mỗi tháng doanh nghiệp tiết kiệm được khoảng 2 tỷ đồng tiền điện. 

Cũng theo phóng sự, các giải pháp hiệu quả mà doanh nghiệp thường áp dụng có thể kể đến là: chuyển đổi năng lượng, lắp đặt các hệ thống sử dụng kết hợp với năng lượng tái tạo như điện mặt trời áp mái; lắp đặt các hệ thống thu hồi nhiệt năng cao hiệu quả làm mát; áp dụng các giải pháp, công nghệ TKNL; tăng cường tuyên truyền, giám sát thực hiện thói quen thực hành TKNL. 

Qua đó có thể thấy, thực hiện nghiêm túc và đồng bộ các giải pháp tiết kiệm điện đem đến lợi ích thiết thực; đồng thời cũng là trách nhiệm tuân thủ tuân thủ Luật sử dụng năng lượng tiết kiệm điện hiệu quả, góp phần đảm bảo an ninh năng lượng và sự phát triển bền vững của mỗi người dân, doanh nghiệp.

Nhằm lan tỏa  thông điệp của Chỉ thị 20, đồng thời cũng là gìn giữ tài nguyên, môi trường cho thế hệ tương lai... trong cộng đồng xã hội, Bộ Công Thương chính thức phát động cuộc thi "Sáng tạo logo và slogan về tiết kiệm điện".

Cuộc thi chính thức diễn ra từ ngày 21/10/2020 và kết thúc nhận tác phẩm tham dự trước 17.00 ngày 05/12/2020.

Mọi thông tin chi tiết về cuộc thi được đăng tải trên fanpage: facebook.com/tietkiemnangluong.com.vn và qua website: tietkiemnangluong.com.vn

An Nhiên t/h