Tăng cường hợp tác trong lĩnh vực năng lượng, hiện thực hóa cam kết COP 26

Ngày 14/2/2022, tại trụ sở Bộ Công Thương, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên đã có cuộc tiếp và làm việc với ông Alok Kumar Sharma - Bộ trưởng, Chủ tịch Hội nghị Thượng đỉnh về biến đổi khí hậu của Liên hiệp quốc lần thứ 26 (COP 26) nhân dịp ông có chuyến thăm và làm việc tại Việt Nam.

Tại buổi làm việc, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết, đây là lần thứ 2 trong vòng chưa đầy 1 năm, Bộ Công Thương đón tiếp ông Alok Kumar Sharma tại trụ sở (lần đầu tiên vào tháng 5/2021). Điều này nhấn mạnh sự quan tâm đặc biệt của phía bạn dành cho những nỗ lực của Việt Nam nói chung và đóng góp của lĩnh vực Công Thương nói riêng trong việc triển khai thực hiện các cam kết đưa ra tại Hội nghị COP 26.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đã thông tin về những nỗ lực tích cực của ngành năng lượng vừa qua. Cụ thể, tổng vốn đầu tư nguồn và lưới điện của phương án tháng 12/2021 là 135,9 tỷ USD giai đoạn 2021-2030 (121,79 tỷ USD cho nguồn; 14,12 tỷ USD cho lưới). Như vậy phương án điều hành tháng 12/2021 đã tiết kiệm được khoảng 28,9 tỷ USD vốn đầu tư trong giai đoạn 2021-2030 so với phương án điều hành tháng 3/2021.

Trong thời gian tới, ngành cũng đưa ra mục tiêu, đến năm 2030, quy mô điện than là 38,8 GW, tăng so với hiện nay 18GW và gần như không tăng thêm đến năm 2045. Giai đoạn 2031-2045, tổng vốn đầu tư nguồn và lưới điện của phương án tháng 12/2021 là 241,51 tỷ USD (230,07 tỷ USD cho nguồn; 11,44 tỷ USD cho lưới). Như vậy phương án điều hành tháng 12/2021 đã tiết kiệm được khoảng 4,2 tỷ USD vốn đầu tư trong giai đoạn 2031-2045 so với phương án điều hành tháng 3/2021.

Về vấn đề phát triển năng lượng sạch, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết, ngay sau Hội nghị COP 26, thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Công Thương đã xây dựng phương án cập nhật lại dự thảo Quy hoạch điện VIII, chú trọng phát triển nguồn điện theo hướng: Đánh giá lại tính khả thi các nguồn nhiệt điện than để tiếp tục giảm điện than; phát triển mạnh điện khí, nhất là điện khí LNG để đảm bảo an ninh năng lượng và tăng khả năng hấp thụ nguồn điện sử dụng năng lượng tái tạo quy mô lớn; phát triển mạnh mẽ nguồn điện sử dụng năng lượng tái tạo, nhất là điện gió và điện mặt trời; bố trí nguồn điện đảm bảo cân đối vùng miền, tránh truyền tải xa và đảm bảo dự phòng hợp lý ở từng miền.

Bộ trưởng khẳng định, Bộ Công Thương tiếp tục nghiên cứu, đề xuất và hoàn thiện dự thảo Quy hoạch điện VIII để phù hợp với các cam kết của Việt Nam tại Hội nghị COP 26 như mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 và Tuyên bố chuyển đổi điện than sang năng lượng sạch.

“Tuy nhiên, Việt Nam cần hỗ trợ quốc tế về nguồn vốn ưu đãi rất lớn để đảm bảo thực hiện có hiệu quả các giải pháp vừa đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia vừa đóng góp có hiệu quả mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Đối với các dự án đầu tư phát triển năng lượng sạch, năng lượng tái tạo, Bộ Công Thương luôn ưu tiên hỗ trợ trên cơ sở đảm bảo hiệu quả kinh tế, xã hội, phù hợp quy hoạch chung, tuân thủ các quy định pháp luật hiện hành” ­- Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh.

Ghi nhận nỗ lực của Việt Nam trong hoạch định Quy hoạch điện VIII và sự thành công của Việt Nam - quốc gia hàng đầu trong khu vực về phát triển năng lượng tái tạo, đặc biệt thông qua sự phát triển ấn tượng về năng lượng mặt trời và năng lượng gió, ông Alok Kumar Sharma mong muốn Bộ Công Thương ủng hộ các dự án năng lượng tái tạo, bao gồm dự án điện gió ngoài khơi Thăng Long của Enterprize Energy.

Liên quan đến nhu cầu tài chính lớn để thực hiện Quy hoạch điện VIII phù hợp với định hướng của mục tiêu phát thải ròng bằng 0 đến năm 2050, ông Alok Kumar Sharma cho rằng, có thể huy động các nguồn tài chính công và tư nhân nhằm thực hiện cam kết đưa ra tại COP26 để đầu tư vào các dự án hạ tầng xanh. Khuyến khích Việt Nam tích cực tận dụng nguồn lực này. Hiện nay, nguồn tài chính của Vương quốc Anh (UK) và quốc tế nhằm hỗ trợ phát triển lưới điện và hạ tầng xanh, bao gồm thông qua Quỹ Đầu tư khí hậu do Ngân hàng Thế giới quản lý, Ngân hàng Phát triển châu Á (ABD) và Quỹ Tăng trưởng sạch của UK.

Đối với vấn đề lưới điện và hạ tầng xanh, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên thông tin, Tuyên bố chính trị của Việt Nam tại Hội nghị COP 26 đã được cụ thể hóa bằng việc sửa đổi Luật Điện lực và được thông qua tại kỳ họp Quốc hội tháng 1/2022, theo đó cho phép mọi thành phần kinh tế tham gia đầu tư xây dựng lưới điện truyền tải trên cơ sở bảo đảm quốc phòng, an ninh và theo quy hoạch phát triển điện lực quốc gia trong từng thời kỳ. Sửa đổi then chốt này mở ra nhiều đổi mới trong thu hút đầu tư, giải tỏa công suất các nhà máy điện năng lượng tái tạo, đảm bảo an ninh hệ thống điện.

Tuy nhiên phát triển cơ sở hạ tầng ngành điện, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đề nghị, Chủ tịch COP 26 kết nối, hỗ trợ các doanh nghiệp ngành điện lực Việt Nam tiếp cận được các nguồn tài chính của Anh và quốc tế. “Chúng tôi sẵn sàng phối hợp với các nhà tài trợ và các tổ chức tài chính của Vương quốc Anh và quốc tế nhằm thúc đẩy các cơ hội hợp tác, đầu tư trong lĩnh vực này. Nguồn hỗ trợ tài chính từ các đối tác quốc tế nói chung và đặc biệt từ Vương quốc Anh sẽ giúp cho Việt Nam có thêm điều kiện để triển khai các mục tiêu đề ra”.

Bên cạnh hỗ trợ về vốn, Việt Nam cũng mong nhận được chia sẻ các hỗ trợ kỹ thuật từ các nước tiên tiến, như hỗ trợ kỹ thuật, tài chính để nghiên cứu các kịch bản hạn chế xây dựng các nhà máy điện nhiệt điện than; triển khai các hoạt động kiểm soát phát thải khí nhà kính ngành công thương; nâng cao năng lực cho Việt Nam triển khai các cơ chế định giá carbon theo quy định của Thỏa thuận Paris về biến đổi khí hậu; nâng cao năng lực triển khai thị trường bán lẻ điện cạnh trạnh, điều tiết giá điện, cơ chế mua bán điện trực tiếp…

“Bộ Công Thương tiếp tục tăng cường phối hợp chặt chẽ với đại diện của Đoàn Chủ tịch COP 26 cũng như UK, đại diện là Đại sứ quán Anh tại Việt Nam để triển khai có hiệu quả các hoạt động hợp tác giữa hai bên trong lĩnh vực công thương, góp phần thúc đẩy, hiện thực hóa các cam kết cụ thể của Việt Nam tại Hội nghị COP 26 vừa qua”, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh.