Dự án Thúc đẩy sử dụng và vận hành nồi hơi công nghiệp hiệu quả năng lượng tại Việt Nam: Kết quả vượt xa kỳ vọng

Ngày 11/11/2020, tại Khách sạn Hilton Hà Nội đã diễn ra Hội thảo kết thúc Dự án “Thúc đẩy việc sử dụng và vận hành nồi hơi công nghiệp hiệu quả năng lượng tại Việt Nam”. Dự án do Bộ Công Thương và Tổ chức Phát triển công nghiệp Liên hợp quốc (UNIDO) phối hợp triển khai. 

Ông Trịnh Quốc Vũ – Phó vụ trưởng Vụ Tiết kiệm năng lượng & Phát triển bền vững phát biểu khai mạc hội thảo.

Tham dự Hội Thảo có ông Trịnh Quốc Vũ - Phó Vụ trưởng Vụ Tiết kiệm năng lượng và Phát triển bền vững, Bộ Công Thương; bà Lê Thị Thanh Thảo - Trưởng đại diện Văn phòng Tổ chức phát triển công nghiệp Liên hợp quốc tại Việt Nam (UNIDO), đại diện Ban Quản lý Dự án cùng các đại biểu từ các tổ chức quốc tế, Bộ, ban ngành, các Trường Đại học và chuyên gia lĩnh vực năng lượng. 

Hội thảo là một sự kiện quan trọng để Bộ Công Thương và UNIDO thông báo chi tiết về cách thức tiếp cận thực hiện dự án và kết quả đã đạt được trong thời gian qua; đồng thời trình bày các nghiên cứu điển hình và kinh nghiệm của các chuyên gia do Dự án đào tạo.

Tại Hội thảo, đại diện Ban quản lý dự án đã trình bày kết quả, tác động và các bài học kinh nghiệm trong quá trình triển khai dự án. Dự án đặt giảm mức năng lượng tiêu thụ và giảm lượng phát thải khí nhà kính thông qua việc thúc đẩy sử dụng và vận hành nồi hơi hiệu quả năng lượng (HQNL) trong công nghiệp, dự kiến tổng mức năng lượng tiêu thụ tiết kiệm được là 1.955.304 GJ/năm; tổng mức phát thải khí nhà kính giảm thiểu được là 183.736 tấn CO2/năm.

Sau 5 năm triển khai, tính đến 30/06/2020 kết quả thực tế đạt được đã vượt mức kỳ vọng. Dự án đã tiết kiệm 2.905.368 GJ/năm, giảm phát thải 487.866 tấn CO2/năm. Cùng với đó, tập trung vào các hoạt động hỗ trợ cho sự phát triển của cả hai phía là người sử dụng và nhà cung cấp trên thị trường nồi hơi HQNL thông qua các chính sách và quy định về hệ thống tiêu chuẩn hóa nồi hơi, hoàn thiện các tiêu chuẩn và quy định, nâng cao nhận thức, xây dựng năng lực và thực hiện các dự án cải thiện hiệu suất nồi hơi.

Về hoàn thiện khung chính sách, đã ban hành được 2 tiêu chuẩn quốc gia quan trọng là TCVN 12727:2019 Nồi hơi – Yêu cầu kỹ thuật về thiết kế, chế tạo, lắp đặt, sử dụng và sửa chữa; và TCVN 8630:2019 Nồi hơi – Hiệu suất năng lượng và phương pháp xác định.

Với sự hỗ trợ của Dự án, 72 doanh nghiệp công nghiệp đã thay thế nồi hơi cũ hiệu suất thấp bằng nồi hơi hiệu suất cao hơn hoặc nồi hơi đốt sinh khối hiệu quả năng lượng; 159 doanh nghiệp công nghiệp thực hiện các giải pháp cải thiện hiệu suất nồi hơi. Dự án cũng đã tổ chức nhiều chương trình đào tạo các chuyên gia tư vấn, cán bộ quản lý, cán bộ kỹ thuật doanh nghiệp, cán bộ thiết kế nồi hơi, công nhân vận hành…. Các chương trình đào tạo chuyên gia đã được tiến hành một cách cẩn thận theo từng bước, từ việc lựa chọn ứng viên chuyên gia, thực hiện các mô đun đào tạo cho đến phân nhóm thực hành tại các doanh nghiệp, thi và cấp chứng chỉ.

Về mục tiêu tăng cường tiếp cận các nguồn tài chính và khuyến khích tài chính cho các dự án đầu tư sử dụng và sản xuất nồi hơi HQNL, theo kết quả khảo sát đánh giá tác động, trong 210 doanh nghiệp đã thực hiện dự án đầu tư cải thiện hiệu suất nồi hơi và thay thế nồi hơi HQNL, có 19 doanh nghiệp được vay từ các tổ chức tài chính/ngân hàng hay các công ty cho thuê tài chính hay Quỹ Bảo vệ Môi trường Việt Nam. 

Ban lãnh đạo dự án phát biểu tổng kết.

Tại hội nghị, các đại biểu cũng đưa ra một số kiến nghị về hành động duy trì tính bền vững của dự án. Theo đó, các ý kiến cho rằng Chương trình quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả cần nỗ lực để mở rộng các hoạt động của dự án như: tiếp tục đào tạo về đánh giá hiệu suất nồi hơi và các giải pháp cải thiện hiệu suất nồi hơi cũng như các thực hành vận hành nồi hơi tốt nhất cho các doanh nghiệp công nghiệp (Dự án mới chỉ hỗ trợ cho 345/1300 doanh nghiệp công nghiệp đang sử dụng nồi hơi trong quá trình sản xuất; cung cấp các khóa đào tạo tối ưu hóa hệ thống khác như hơi nước, khí nén, làm mát, làm lạnh, nhiệt công nghệ và mô tơ cho các doanh nghiệp công nghiệp.

Nhiều ý kiến đóng góp cho rằng cơ sở dữ liệu nồi hơi công nghiệp nên được cập nhật ba năm một lần để cung cấp thông tin cần thiết cho các nhà hoạch định chính sách, nhà sản xuất/cung cấp nồi hơi trong nước, tổ chức phát triển dự án v.v…Các chuyên gia quốc gia được Dự án Nồi hơi HQNL cấp chứng nhận đào tạo nên được huy động để thực hiện các nhiệm vụ và hoạt động của Chương trình Quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả giai đoạn 2019 -2030.

Các đại biểu tham dự hội thảo chụp ảnh lưu niệm.

Bộ Công Thương đánh giá rất cao các kết quả đạt được của Dự án. Dự án đã góp phần thúc đẩy việc chuyển đổi và phát triển thị trường nồi hơi hiệu quả năng lượng tại Việt Nam, giúp hoàn chỉnh khung chính sách và các quy định, hướng dẫn về hệ thống tiêu chuẩn hóa nồi hơi công nghiệp cũng như tăng cường nguồn lực về kỹ thuật, tài chính và kinh doanh, thúc đẩy sản xuất, chế tạo và sử dụng nồi hơi rộng rãi và hiệu quả trong các doanh nghiệp công nghiệp.

Doãn Tâm