Tại Thành phố Côn Minh tỉnh Vân Nam, làm việc với Cơ quan thực thi và giám sát tiết kiệm năng lượng của Tỉnh Vân Nam (Trung tâm dịch vụ Công nghệ Hiệu quả năng lượng Vân Nam và Trung tâm giám sát và tận thu năng lượng Vân Nam), đoàn công tác đã được nghe đại diện phía Trung Quốc giới thiệu cơ sở pháp lý hoạt động tiết kiệm năng lượng tại địa phương bao gồm Luật tiết kiệm năng lượng, Luật tuần hoàn Kinh tế, các văn bản hướng dẫn dưới Luật và mô hình thực thi tiết kiệm năng lượng tại tỉnh Vân Nam. Đây là địa phương sớm hình thành hệ thống quản lý giám sát tiêu thụ năng lượng (từ những năm 80), căn cứ vào mục tiêu của Chính phủ tiết kiệm năng lượng 20% tổng mức tiêu thụ năng lượng (Nghị Quyết 5 năm lần thứ 11), các chỉ tiêu cụ thể đã được Lãnh đạo tỉnh chỉ thị và giao chỉ tiêu tiết kiệm năng lượng đến thành phố và từng Châu, Huyện thuộc địa bàn tỉnh, trong đó chia rõ cơ cấu phân ngành cần tiết kiệm và trách nhiệm của người đứng đầu các địa phương trong việc triển khai thực hiện chỉ tiêu.

Tỉnh Vân Nam cũng áp dụng cơ chế thưởng phạt như: tăng giá năng lượng; khống chế sản lượng; hoặc qui định phạt đối với các cơ sở sản xuất sử dụng năng lượng lãng phí và không thực hiện các giải pháp tiết kiệm năng lượng. Ngoài ra Tỉnh Vân Nam còn thực hiện các biện pháp tài chính như hỗ trợ một phần đầu tư, tư vấn và giúp doanh nghiệp tiếp cận các nguồn tài chính từ ngân hàng. Việc giám sát công tác tiết kiệm năng lượng do Trung tâm giám sát và tận thu năng lượng Vân Nam thực hiện, giám sát được thực hiện thông qua các báo cáo thống kê và định kỳ kiểm tra các cơ sở sản xuất. Qua khảo sát thực tế việc thực hiện tiết kiệm năng lượng tại nhà máy luyện - cán thép Côn Minh, nhà máy đã đầu tư và áp dụng công nghệ tận thu nhiệt thải từ lò luyện thép để phát điện với công suất 5 tổ máy x 4 MW, hiện 4 tổ máy đã phát điện và cung cấp 10% lượng tiêu thụ điện hàng tháng của cả nhà máy này (tương đương khoảng 18 triệu kWh).  Dự án được đầu tư bằng một phần vốn hỗ trợ từ Quỹ dùng để thúc đẩy các dự án liên quan đến Tiết kiệm năng lượng.

Phía Trung Quốc cũng nhấn mạnh về tính linh hoạt khi áp dụng Luật tiết kiệm năng lượng vào thực tế tại địa phương và mức độ quan tâm của lãnh đạo Chính quyền địa phương đóng vai trò quyết định sự thành công của hoạt động tiết kiệm năng lượng tại địa phương.

Tới thăm và làm việc với 2 cơ sở sản xuất tại tỉnh Tây An, tỉnh Thiềm Tây. Đây là các cơ sở sản xuất các thiết bị, vật liệu có ứng dụng công nghệ cao nhằm đưa ra thị trường những sản phẩm tổn hao thấp ít gây ô nhiễm môi trường được Chính phủ Trung quốc khuyến khích sản xuất thông qua một số chính sách như: Các máy biến áp sử dụng vật liệu thép vô định hình nhận được hỗ trợ của nhà nước 5000 NDT/máy biến áp.

Tại Bắc Kinh, đoàn công tác đã thăm và làm việc với Viện Tiêu chuẩn Quốc gia Trung Quốc, Trung tâm hiệu quả năng lượng thuộc Ủy ban Phát Cải Trung Quốc, tham gia Hội thảo về bảo tồn năng lượng và tận thu, tích hợp các nguồn năng lượng do Công ty GREENS ENERGY ENVIRONMENTAL HOLDING CO., LTD tổ chức.

Trong buổi làm việc, Trung tâm hiệu quả năng lượng đã giới thiệu các chính sách tiết kiệm năng lượng và triển khai thực hiện tiết kiệm năng lượng tại Trung Quốc: Chính phủ Trung Quốc đã coi tiết kiệm năng lượng như là một mục tiêu kinh tế chủ chốt, chính phủ cũng đưa ra các chính sách và chương trình cụ thể và tập trung vào các phân ngành có cường độ tiêu thụ năng lượng cao nhằm đạt được mục tiêu giảm 20% năng lượng tiêu thụ. Chính phủ Trung Quốc đã đưa các chỉ số hiệu quả năng lượng vào hệ thống đánh giá thành tích của chính quyền địa phương và định kỳ xác nhận chỉ số hiệu quả năng lượng/GDP của từng địa phương.

Những cơ chế tài chính khuyến khích mới đang áp dụng tại Trung Quốc cụ thể như: áp dụng giá bán điện ưu đãi khác nhau; Điều chỉnh thuế xuất nhập khẩu; Lập Quỹ khuyến khích tiết kiệm năng lượng; xây dựng các chương trình hỗ trợ cho sản phẩm chiếu sáng, năng lượng mặt trời...

Viện Tiêu chuẩn Quốc gia giới thiệu về giám sát các trang thiết bị sử dụng năng lương thông qua thực hiện chương trình tiêu chuẩn và dán nhãn tiết kiệm năng lượng cho các sản phẩm có hiệu suất năng lượng cao.

Hiện tại Trung Quốc đã ban hành 36 tiêu chuẩn liên quan đến sử dụng hiệu quả năng lượng trong đó: 10 tiêu chuẩn áp dụng cho các sản phẩm gia dụng; 8 tiêu chuẩn áp dụng cho hệ thống chiếu sáng; 6 tiêu chuẩn áp dụng cho công nghiệp; 2 tiêu chuẩn áp dụng cho thiết bị văn phòng; 4 tiêu chuẩn áp dụng cho thiết bị thương mại; 6 tiêu chuẩn áp dụng cho phương tiện giao thông.

Nhãn tiết kiệm năng lượng được áp dụng bắt buộc cho một số sản phẩm như điều hòa không khí, tủ lạnh, máy giặt, balast đèn huỳnh quang và đến năm 2010 sẽ thực hiện dán nhãn đối với sản phẩm là nồi cơm điện, quạt điện..v.v.

Kết thúc tốt đẹp chuyến khảo sát tại Trung Quốc, những kinh nghiệm thực thi Luật Tiết kiệm năng lượng từ Trung ương, địa phương, thực tế triển khai tại các doanh nghiệp và các hoạt động của các công ty Dịch vụ Năng lượng tại Trung Quốc sẽ giúp đoàn công tác bổ sung, làm rõ một số quy định trong Dự thảo Luật sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả và hỗ trợ quá trình thẩm định Dự án Luật của Quốc hội đồng thời tránh được những vướng mắc gặp phải khi áp dụng Luật vào cuộc sống.

H.A