Bộ Công Thương quyết liệt các giải pháp tiết kiệm điện

Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả là giải pháp thiết thực giúp đáp ứng nhu cầu về năng lượng của nền kinh tế và toàn xã hội, bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia.

Từ đầu năm, Chính phủ, Bộ Công Thương đã phối hợp với ngành điện tập trung triển khai các giải pháp để đảm bảo cung ứng điện, đặc biệt là kêu gọi người dân, doanh nghiệp tăng cường sử dụng điện tiết kiệm và hiệu quả.

Ông Phương Hoàng Kim - Vụ trưởng Vụ Tiết kiệm năng lượng và Phát triển bền vững, Bộ Công Thương đã có những chia sẻ về vấn đề này.

Năm 2023 hiện tượng El Nino làm cho nền nhiệt tăng cao và lượng mưa giảm. Mực nước tại nhiều hồ thủy điện trên cả nước đã ở trong tình trạng thấp hoặc dưới mực nước chết nên dự báo việc cung cấp điện trong mùa hè năm nay gặp nhiều khó khăn. Trong khi đó, để đạt tăng trưởng GDP bình quân từ 6 - 7%/năm thì mỗi năm tăng trưởng điện phải đạt trên 9% mới đáp ứng được các nhu cầu sản xuất, tiêu dùng và phục vụ đời sống dân sinh.

Sử dụng tiết kiệm và hiệu quả các nguồn năng lượng, trong đó có điện năng đang trở thành vấn đề cấp bách, là giải pháp quan trọng giúp giảm áp lực cung cấp điện, góp phần đảm bảo điện cho sinh hoạt, sản xuất. Đây cũng là giải pháp trực tiếp giảm hóa đơn tiền điện phải chi trả cho mỗi doanh nghiệp và người dân. Do đó, tiết kiệm điện cần sự chung tay của cộng đồng doanh nghiệp và mỗi người dân.

Ngày 08/6/2023, Thủ tướng Chính Phủ đã ban hành Chỉ thị số 20/CT-TTg về tăng cường tiết kiệm điện giai đoạn 2023 – 2025 và các năm tiếp theo. Theo đó, Thủ tướng yêu cầu trong giai đoạn 2023-2025 và các năm tiếp theo, cả nước phải phấn đấu hằng năm tiết kiệm tối thiểu 2,0% tổng điện năng tiêu thụ, giảm tổn thất điện năng trên toàn hệ thống điện dưới 6% vào năm 2025; phấn đấu đến năm 2030 có 50% các tòa nhà công sở và 50% nhà dân sử dụng điện mặt trời mái nhà tự sản, tự tiêu; đến hết năm 2025 phấn đấu 100% chiếu sáng đường phố sử dụng đèn LED. Thủ tướng chỉ đạo, tăng cường thực hiện tiết kiệm điện đồng bộ tại cơ quan, công sở, hộ gia đình, chiếu sáng công cộng, các cơ sở kinh doanh thương mại và dịch vụ, trong đó đặc biệt chỉ thị việc thực hiện tiết kiệm điện tại doanh nghiệp sản xuất.

​

Công tác tiết kiệm điện luôn được Bộ Công Thương xem là một trong những giải pháp quan trọng trong các giải pháp đảm bảo cung ứng đủ điện cho nền kinh tế và sinh hoạt của nhân dân. Để tiết kiệm điện đạt hiệu quả cao, ngay từ đầu mùa khô năm 2023, Bộ Công Thương đã có những chỉ đạo và chương trình hành động rất mạnh mẽ để thúc đẩy chương trình tiết kiệm điện ở các địa phương. Cụ thể, Bộ đã phối hợp với các bộ, ngành, các chính quyền địa phương và với các khách hàng sử dụng điện, nhất là khách hàng sử dụng điện lớn để quán triệt, tăng cường công tác tiết kiệm điện.

Thúc đẩy chuyển đổi thị trường phương tiện thiết bị sử dụng năng lượng hiệu suất cao, loại bỏ trang thiết bị hiệu suất thấp, lạc hậu thông qua Chương trình kiểm soát hiệu suất năng lượng đối với các phương tiện tiêu thụ năng lượng lớn trên thị trường. Việc triển khai chương trình dán nhãn năng lượng và chương trình loại bỏ phương tiện thiết bị sử dụng năng lượng hiệu suất thấp được Thủ tướng Chính phủ ban hành theo Quyết định số 14/2023/QĐ-TTg ngày 24 tháng 5 năm 2023 về danh mục và lộ trình phương tiện, thiết bị sử dụng năng lượng phải loại bỏ và các tổ máy phát điện hiệu suất thấp không được xây dựng mới. 

Bộ Công Thương tăng cường các hoạt động kiểm tra, giám sát về tiết kiệm điện, tiết kiệm năng lượng, làm việc với các sở, ban, ngành, địa phương, với các doanh nghiệp, nhất là những doanh nghiệp trọng điểm tiêu thụ nhiều năng lượng để kiểm tra công tác chấp hành các quy định pháp luật về sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả và chấp hành Chỉ thị 20 của Thủ tướng về tăng cường tiết kiệm điện giai đoạn đến năm 2025.

Trong tháng 3 năm 2023, Bộ Công Thương đã phối hợp với các đơn vị liên quan tổ chức loạt sự kiện hưởng ứng Giờ Trái đất như: Cuộc thi trực tuyến tìm hiểu kiến thức về Chiến dịch Giờ Trái đất; Hoạt động tắt đèn trong 60 phút hưởng ứng Giờ Trái đất; Giải chạy hưởng ứng Chiến dịch Giờ Trái đất 2023, cùng với đó là các hoạt động truyền thông, cam kết tiết kiệm năng lượng của các tổ chức và doanh nghiệp trên toàn quốc… 

Tôi cho rằng, hiện nay, tiềm năng tiết kiệm năng lượng của Việt Nam còn rất lớn. Từ các khảo sát của Chương trình Quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả giai đoạn 2019-2030 (VNEEP3) cho thấy các ngành công nghiệp của Việt Nam đang chiếm hơn 50% tổng tiêu thụ năng lượng toàn quốc, với tiềm năng tiết kiệm năng lượng lên tới 30 - 35%. Mặc dù phần lớn doanh nghiệp đều nắm rõ luật, các quy định về sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả nhưng vẫn còn nhiều doanh nghiệp chưa thực thi hoặc triển khai mang tính hình thức.

Như đã nói ở trên, tiềm năng tiết kiệm năng lượng ngành công nghiệp của Việt Nam lên tới 30 - 35%. Để khai thác tối đa tiềm năng này không những chú trọng đến cơ sở sử dụng năng lượng trọng điểm mà cần thực hiện các giải pháp truyền thông tới tất cả các cơ sở sử dụng điện từ 1 triệu kWh/năm trở lên. Cụ thể, các cơ sở sử dụng điện từ 1 triệu kWh/năm trở lên phải tiết kiệm ít nhất 2% điện năng tiêu thụ trên một đơn vị sản phẩm mỗi năm.UBND các tỉnh, thành phố cần triển khai hiệu quả kế hoạch sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả (SDNLTK&HQ) tại địa phương đối với các cơ sở sử dụng điện từ 1 triệu kWh/năm trở lên.

Tăng cường kiểm tra, giám sát cường độ năng lượng sử dụng trong sản xuất, kinh doanh của các đơn vị tiêu thụ năng lượng trọng điểm.  

Các Sở Công Thương, đơn vị tư vấn về SDNLTK&HQ phối hợp với ngành điện tổ chức các đợt tuyên truyền/tư vấn tới các cơ sở sử dụng điện từ 1 triệu kWh/năm trở lên các giải pháp sử dụng điện tiết kiệm và hiệu quả. Hình thức tuyên truyền trực tiếp hoặc qua các Hội thảo/hội nghị chuyên đề nhằm nâng cao nhận thức của người đứng đầu và đội ngũ CBNCN và người lao động trong doanh nghiệp.

Đặc biệt, giới thiệu, nhận rộng các mô hình tiết kiệm điện đã triển khai thành công của một số doanh nghiệp tiên phong, đi đầu. 

Tiếp tục hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật và văn bản điều hành quản lý: Trên cơ sở Luật sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả cần tiếp tục rà soát, bổ sung hoàn thiện hệ thống các văn bản điều hành quản lý để thực sự đưa được các quy định pháp lý vào thực tế. Đặc biệt cần đưa ra được những chính sách thích hợp về công nghệ (để loại bỏ dần các công nghệ sử dụng năng lượng có hiệu suất thấp trên thị trường và thúc đẩy các công nghệ hiệu suất cao, tiếp tục bổ sung một số nhóm sản phẩm, thiết bị thích hợp vào lộ trình dán nhãn cho giai đoạn 2021-2030). Bên cạnh các hoạt động khuyến khích, hỗ trợ doanh nghiệp trong thực hiện Chương trình dán nhãn năng lượng, trong thời gian tới, các hoạt động kiểm tra giám sát của Cơ quan quản lý nhà nước sẽ được tăng cường. Các cơ quan quản lý nhà nước sẽ thực hiện kiểm tra, giám sát việc tuân thủ quy định về hiệu suất năng lượng của các đơn vị, doanh nghiệp cung ứng sản phẩm ra thị trường. 

Bổ sung, hoàn thiện các tiêu chuẩn kỹ thuật, công nghệ: Các tiêu chuẩn hiệu suất năng lượng và công nghệ cần được sửa đổi, cập nhật, nâng cao dần theo trình độ phát triển công nghệ trong nước để tùng bước hội nhập với tiêu chuẩn khu vực và thế giới.

Đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến sâu rộng thông tin về sản phẩm dán nhãn năng lượng cho người tiêu dùng, doanh nghiệp: Một trong những yếu tố quyết định thành công của hoạt động dán nhãn năng lượng là nâng cao nhận thức và sự quan tâm của người tiêu dùng để họ chủ động chọn mua các sản phẩm tiết kiệm năng lượng chứ không chỉ quan tâm thuần túy về giá cả hay thương hiệu như trước đây. 

Bên cạnh việc tiếp tục duy trì và phát huy các hoạt động tuyên truyền tiết kiệm điện như đã thực hiện nhiều năm qua, với tinh thần triển khai tuyên truyền tiết kiệm điện lan tỏa nhiều hơn, quyết liệt hơn theo đúng chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Công Thương phối hợp với các đơn vị liên quan triển khai một số chương trình tuyên truyền tiết kiệm điện như: Tổ chức Giải báo chí toàn quốc về đề tài tiết kiệm năng lượng; tổ chức cuộc thi toàn quốc tìm hiểu tìm hiểu kiến thức về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả.

Phối hợp với Sở Công Thương, UBND tỉnh, Thành phố thực hiện các giải pháp tiết kiệm điện theo Chỉ thị 20/CT-TTg của Thủ tướng Chính Phủ về tiết kiệm điện.

Kiến nghị với cấp có thẩm quyền để xây dựng và thực thi các cơ chế về tài chính, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp tiếp cận được với các cơ chế tài chính ưu đãi, để đầu tư vào các giải pháp công nghệ tiết kiệm năng lượng, thay thế các dây chuyền, máy móc cũ bằng hệ thống máy móc hiện đại, hiệu quả sử dụng công nghệ cao hơn.

Tăng cường hợp tác quốc tế: Trong hoàn cảnh Việt Nam chưa có nhiều kinh nghiệm và nguồn lực để thực hiện tiết kiệm năng lượng và dán nhãn năng lượng như nhu cầu mong muốn thì sự giúp đỡ, hỗ trợ của các tổ chức quốc tế có vai trò vô cùng quan trọng, là đòn bẩy có tác động thúc đẩy phát triển thị trường thiết bị hiệu suất cao và chương trình dán nhãn năng lượng ở nước ta. 

Trong khuôn khổ các dự án hợp tác quốc tế, Bộ Công Thương đang đẩy mạnh việc hỗ trợ đầu tư các giải pháp tiết kiệm năng lượng trong ngành công nghiệp; Triển khai chương trình các doanh nghiệp tham gia thỏa thuận tự nguyện thực hiện các giải pháp về tiết kiệm năng lượng, tiết kiệm điện; Hỗ trợ xây dựng, triển khai áp dụng hệ thống quản lý năng lượng theo tiêu chuẩn ISO 50001:2018 cho các cơ sở sản xuất kinh doanh, Hỗ trợ kiểm toán năng lượng, tư vấn thực hiện các giải pháp tiết kiệm năng lượng cho doanh nghiệp.

Thông qua các nguồn lực của Chương trình quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, hỗ trợ kỹ thuật cho các đơn vị sản xuất trong việc giám sát suất tiêu hao năng lượng trong quá trình sản xuất thông qua tổ chức các khóa đào tạo, tập huấn, nâng cao năng lực cho cán bộ các cơ quan quản lý nhà nước tại địa phương và các cán bộ quản lý năng lượng tại các cơ sở sử dụng năng lượng trọng điểm tại các doanh nghiệp. Tổ chức các khóa đào tạo, tập huấn chuyên ngành về các giải pháp quản lý công nghệ trong tiết kiệm năng lượng để giúp cho doanh nghiệp có thể áp dụng các sáng kiến, giải pháp, nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng của doanh nghiệp.

Ngoài ra, công tác thanh kiểm tra, giám sát các đơn vị tiêu thụ nhiều năng lượng sẽ tiếp tục được chú trọng đẩy mạnh thực hiện để đảm bảo tuân thủ các quy định về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả cũng như các quy định về tiết kiệm điện.