Để tiết kiệm
điện, không chỉ chọn loại bóng đèn thích hợp mà còn phải biết sử dụng nó đúng
cách.
Nói đến bóng
đèn, hẳn ai cũng biết trên thị trường có ba loại bóng phổ biến: đèn huỳnh quang
(còn gọi là đèn tuýp), đèn dây tóc và gần đây là đèn compact tiết kiệm điện.
Bóng đèn dây tóc thường được trang bị cho các loại đèn ngủ, đèn nhà tắm, đèn
trang trí (đèn chùm) bởi ánh sáng vàng khá ấm cúng của nó. Với nhu cầu chiếu
sáng thông thường, người dùng sẽ chọn đèn huỳnh quang hay đèn compact bởi ánh
sáng phát ra từ hai loại bóng này có màu trắng xanh, thích hợp cho việc chiếu
sáng trong nhà. Ngoài ra là mức tiêu thụ điện năng khá tiết kiệm của loại bóng
này.
Đèn compact
thực chất là một biến thể của đèn tuýp, có cơ chế hoạt động tương đương: Dòng
điện đi qua đèn sẽ kích thích thủy ngân phát ra tia tử ngoại. Tia tử ngoại sẽ
kích thích bột huỳnh quang tráng ở thành ống để phát ra ánh sáng nhìn thấy.
Nhưng có
chút khác biệt là với đèn tuýp, trước kia, các nhà sản xuất thường sử dụng bột
huỳnh quang tiêu chuẩn. Nhưng với bóng đèn compact, nhà sản xuất bổ sung bột
huỳnh quang đất hiếm, làm tăng hiệu suất và độ bền của đèn, giúp thu nhỏ kích
thước. Cạnh đó bột huỳnh quang đất hiếm cũng cho ánh sáng gần với màu thật hơn.
Song, dù là
bóng tiết kiệm điện năng, nếu không bố trí, sử dụng đúng cách thì vô hình
trung, những chiếc bóng đèn tiết kiệm này lại kém tiết kiệm hơn nhiều.
Một bóng
đèn tuýp 1,2m bình quân có công suất 40W, cộng thêm công suất của tăng phô vào
khoảng 12W, nhưng vậy tổng công suất của bộ bóng đèn này là 52W.
Còn bóng
đèn compact, thực tế là loại bóng đèn huỳnh quang công suất thấp, được uốn cong
cho gọn, sử dụng tăng phô điện tử tiết kiệm điện nên chỉ hao tốn rất ít điện
năng. Tuy nhiên, vấn đề độ phủ rộng và cường độ ánh sáng của bóng đèn tiết kiệm
khá thấp, không mấy thích hợp sử dụng trong không gian rộng.
Lãng phí do sử dụng
Nhiều người
quan niệm sai, khi cứ nghĩ rằng với bóng tiết kiệm, xài nhiều bóng hơn một chút
cũng vẫn... tiết kiệm. Họ chọn giải pháp sử dụng 4-6 bóng đèn tiết kiệm để thay
thế 1 bóng tuýp 1,2m.
Chọn đúng hàng, xài đúng cách * Khi nghĩ đến sử dụng bóng đèn compact tiết
kiệm điện để thay thế một số đèn trong nhà, đầu tiên, bạn cần xem xét kỹ nhu
cầu chiếu sáng cũng như không gian mà ánh sáng cần bao phủ. Nếu không gian
quá lớn, hẳn bóng tuýp gầy là lựa chọn hàng đầu. Với diện tích nhỏ thì
compact lại vượt trội hơn. * Với các loại đèn chùm trang trí phòng
khách, đèn ngủ... đặc trưng với ánh sáng vàng của đèn dây tóc, bạn có thể
thay thế bằng loại bóng đèn compact ánh sáng vàng cũng cho ánh sáng tương tự
và tiết kiệm hơn. * Do đặc tính sử dụng tăng phô điện tử, khá
nhạy cảm với sự biến đổi của dòng điện, vì vậy, khi mua đèn compact, bạn chọn
loại có khoảng hiệu điện thế hiệu dụng càng rộng càng tốt, chẳng hạn như
loại 160V-240V, loại này sẽ bền hơn. * Không quá tiết kiệm cho bóng đèn tiết kiệm,
bởi với các sản phẩm rẻ tiền, không có xuất xứ rõ ràng, công suất tiêu thụ
của chúng không đảm bảo cũng như có độ bền rất kém. |
Nhưng thực
tế, chỉ tính trên lý thuyết, để có cường độ sáng tương đương với căn phòng
4x6x3m (rộng, dài, cao), 4 bóng tiết kiệm 40W mới có cường độ ánh sáng tương
đương 1 bóng đèn tuýp. Cạnh đó, tổng giá thành để thiết kế các bóng đèn compact
này còn cao hơn đắt hơn so với chỉ hệ thống một bóng tuýp.
Nhưng với
căn phòng có không gian giới hạn, nhà vệ sinh chẳng hạn thì bóng compact sẽ
phát huy hoàn toàn tác dụng tuyệt vời của nó. Nếu không cần thiết, bạn cũng có
thể chọn loại có công suất thấp hơn bởi chúng vẫn đủ để thấy rõ chi tiết bên
trong phòng.
Đúng là với
nhu cầu chiếc sáng ở khu vực rộng, bóng đèn tuýp huỳnh quang có phần vượt trội
hơn trong khả năng tiết kiệm điện, nhưng xét về độ bền, bóng tiết kiệm lại hoàn
toàn chiếm ưu thế. Trung bình, một bóng đèn compact tiết kiệm điện có
tuổi thọ cao gấp 3 lần so với bóng đèn tuýp, lại dễ dàng hơn trong việc sửa
chữa, thay thế khi có vấn đề phát sinh.
Một chi tiết
đáng quan tâm là bóng đèn compact còn giảm thiểu sự nhấp nháy ánh sáng
(flicker) do sử dụng tăng phô điện tử so với đèn huỳnh quang ống thẳng thường
dùng tăng phô điện từ. Đây là yếu tố được rất nhiều người dùng quan tâm, đặc
biệt khi trong phòng có nhiều thiết bị chuyển động (quạt, motor). Cũng chính
nhờ yếu tố này mà đèn compact thường được khuyên dùng để là đèn chiếu sáng
trong không gian nhỏ, như đèn bàn học, đèn đọc sách chẳng hạn.
Mỗi loại có
một ưu thế riêng, phù hợp cho một nhu cầu sử dụng nhất định. Hy vọng những
thông tin cơ bản trên sẽ giúp bạn đọc có thể đưa ra những chọn lựa hợp lý và
tiết kiệm nhất cho nhu cầu chiếu sáng trong nhà.
Hoàng Khôi (Thanh
Niên)