Việc phát triển ổ ạt các loại kiến trúc bê tông tại các khu đô thị hiện nay không chỉ kéo theo sự hỗn tạp, thiếu đồng bộ trong kiến trúc mà phần lớn các công trình này đều không chú ý đến yếu tố thân thiện với môi trường. Các khu nhà mới này, không chỉ “xấu” về mặt kiến trúc mà còn gây lãng phí lớn về mặt năng lượng khi đưa vào sử dụng.
Ngôi nhà Millenium house được hình thành từ năm 1997 được đánh giá tiết kiệm năng lượng tối đa
Tại Việt
Thất thoát năng lượng từ
khâu thiết kế
Trên
thế giới, cùng với ý thức bảo vệ môi trường và việc giá năng lượng ngày càng cao, những nhóm
nhà ở năng lượng thấp đang rất phổ biến. Hiện có khoảng 6000 nhà ở năng lượng
thấp ở Đức, Thụy Sĩ và
Để đạt được mức tiêu thụ năng lượng đó, ngay từ khâu thiết
kế phải tuân thủ chặt chẽ những nguyên tắc như quan tâm đến thời tiết, khí hậu,
tận dụng năng lượng tự nhiên bao gồm ánh sáng, gió…bề mặt ngoài công trình U phải
thấp hơn 0,15W/(m2 K), đối với cửa sổ U phải thấp hơn 0,8 W/(m2 K). Bên cạnh
đó, tổng mức tiêu thụ năng lượng nguyên sinh cho việc sử dụng kết hợp sưởi ấm, đun nước và tiêu thụ điện không vượt
quá 120 KW/m2/năm.
Đó là trên thế giới, còn ở Việt
Trên thực tế, đã có nhiều công trình nghiên cứu, nhiều đề tài về khí hậu và kiến trúc nhằm tận dụng triệt để tự nhiên song các kiến trúc sư khi thiết kế vẫn thường bỏ qua các yếu tố, giải pháp để đạt yêu cầu tiết kiệm năng lượng. Không ít kiến trúc sư bỏ qua yếu tố thiên nhiên, môi trường, khí hậu trong quá trình thiết kế xây dựng gây lãng phí và kém hiệu quả về năng lượng.
Các công trình nhà ở thấp tầng ít tính đến yếu tố năng lượng và môi trường
Nhiều công trình dân dụng được thiết kế không thân thiện
với môi trường, không tính đến các yếu tố mùa trong năm, các thiết kế không
tính đến việc tận dụng ánh sáng, gió, nắng tự nhiện… Nhiều công trình được xây
dựng theo mô hình nhà đóng kín, tường nhà rất dày theo mô hình nhà sưởi ấm ở
Châu Âu, khi áp dụng vào Việt Nam, mùa hè những ngôi nhà đó trở thành hầm chứa
nhiệt, bất kể đông hay hè đều phải dùng điều hòa và bật đèn cả ngày rất tốn
năng lượng. Đặc biệt, việc tận dụng mảng kính lớn đang thịnh hành tại các đô thị
hiện nay và phần vỏ bao cách nhiệt kém, lắp đặt không hợp lý đã làm thất thoát nguồn năng lượng sử dụng trong công trình xây dựng
từ 20 đến 30%.
Còn nhiều rào cản
Nhà
ở tiêu hao năng lượng thấp đa phần nhờ vào việc biết tận dụng tối đa ưu thế về
địa hình, khí hậu…bản
thân vùng khí hậu nhiệt đới nóng ẩm của Việt
Những nghiên cứu lý thuyết về kiến trúc xanh, kiến trúc sinh
thái trong đó có nhận mạnh đến hiệu quả năng lượng đã có nhiều nhưng quá trình ứng
dụng thực tế còn hnaj chế. Trong khi trên thế giới nhà ở thấp tầng sử dụng năng
lượng hiệu quả đã rất phát triển thì ở Việt
Giá thành xây dựng cũng là một số yếu tố cản trở việc đưa
nhà ở năng lượng thấp trở lên phổ biến. Đa phần các nhà đầu tư lo ngại thiết kế
mới sẽ làm chậm tiến độ và tăng giá thành. Thực tế thì chi phí ban đầu cho công
nghệ sử dụng năng lượng tiết kiệm còn cao. Nhưng nếu nhận thức đầy đủ, các nhà
đầu tư sẽ nhận thấy khoản đầu tư này về lâu dài là đáng giá.
Để giải quyết triệt để những vướng mắc trên, giải pháp đặt
ra lúc này là các cấp, ngành có liên quan đến quy hoạch đô thị cần có biện pháp
quản lý
chặt chẽ với các nhà đầu tư ngay từ khi dự án mới bắt đầu. Có như thế quy hoạch đô thị mới bền vững, vừa
không lãng phí năng lượng mà lại thân thiện môi trường. Với cách làm nêu trên,
hi vọng rằng trong tương lai không xa nhà ở thấp tầng sử dụng năng lượng tiết
kiệm và hiệu quả sẽ trở lên phổ biến và
gần gũi với người Việt.
Trần Liễu