PV: Được biết ở nước ta, nông dân chiếm 70% dân số, là một lực lượng đông đảo và có nhu cầu sử dụng khá nhiều năng lượng vậy  xin ông cho biết tình hình sử dụng năng lượng ở bộ phận dân cư này?

Ông Nguyễn Văn Hiến: Mặc dù mức độ tiêu thụ năng lượng tính trên đầu người ở khu vực nông thôn còn thấp so với các khu vực khác, nhưng tổng mức tiêu thụ năng lượng dùng trong sinh hoạt và sản xuất của bộ phận dân cư tại khu vực này chiếm tỷ trọng rất lớn trong tổng mức tiêu thụ năng lượng của cả nước. Nhìn chung, hầu hết nông dân đều có ý thức sử dụng các nguồn năng lượng phù hợp với điều kiện kinh tế, điều kiện sản xuất và đặc điểm về tập quán, thói quen sử dụng năng lượng của nông dân trên từng địa bàn.Tuy nhiên, việc sử dụng các nguồn năng lượng của nông dân vẫn còn tồn tại một số bất cập, mâu thuẫn với yêu cầu sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả trong tình hình mới. Cụ thể:

- Nhận thức, hành vi và thói quen của đại bộ phận nông dân trong vấn đề sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả còn chưa theo kịp với sự phát triển của trình độ sản xuất, với mức tăng thu nhập và mặt bằng dân trí ở khu vực nông thôn nước ta hiện nay.

- Do những tiện ích mà các dạng năng lượng đã qua khai thác và chế biến như: điện, xăng dầu, khí gas và một số dạng năng lượng khác mang lại nên các hộ nông dân ngày càng ít quan tâm đến việc sử dụng một số dạng năng lượng truyền thống và sẵn có khác ở khu vực nông thôn như: rơm, rạ, than củi... do đó đã góp phần làm tăng mức tiêu thụ năng lượng của bộ phận dân cư này.

- Việc khai thác và tận dụng một số dạng năng lượng sẵn có khác như: khí sinh học (Biogas) trong chăn nuôi gia súc, gia cầm; năng lượng mặt trời... còn chưa phổ biến do khó khăn về đầu tư và trình độ kỹ thuật của nông dân còn nhiều hạn chế.

PV: Xin ông cho biết trước đây, khi chưa tham gia vào Chương trình mục tiêu quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, Hội có những hoạt động nào nhằm khuyến khích, giúp đỡ bà con nông dân ý thức được tầm quan trọng của việc sử dụng hiệu quả năng lượng?

Ông Nguyễn Văn Hiến: Trước khi tham gia vào Chương trình mục tiêu quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, Hội Nông dân Việt Nam đã phối hợp và trực tiếp tham gia vào một số hoạt động có liên quan đến vấn đề sử dụng năng lượng của nông dân như: Phối hợp với Ban Kinh doanh và Điện Nông thôn – Tổng Công ty Điện lực Việt Nam (nay là Tập đoàn Điện lực Việt Nam) tập huấn cho hàng chục  nghìn cán bộ và hội viên nông dân tại 20 tỉnh, thành phố phía Bắc về an toàn điện trong sinh hoạt và sản xuất của các hộ gia đình và Nông dân tham gia bảo vệ an toàn lưới điện nông thôn; Phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn triển khai thí điểm Chương trình xây dựng hầm ủ khí Biogas trong chăn nuôi gia súc, gia cầm của các hộ gia đình nông dân tại hơn 20 tỉnh, thành phố trong cả nước; Cùng với Bộ Tài nguyên và Môi trường thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về bảo vệ môi trường nông thôn; Chương trình xử lý và tận dụng các chất thải đã qua xử lý tại các địa bàn khu vực nông thôn.

PV: Tham gia Chương trình mục tiêu quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, Hội được giao triển khai nội dung nào và theo ông, hiệu quả nội dung đó có ảnh hưởng thế nào đến đời sống sinh hoạt và sản xuất của người nông dân?

Ông Nguyễn Văn Hiến: Năm 2008, được sự ủy quyền của Thường trực TW Hội Nông dân Việt Nam, Trung tâm đã tham gia thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả với 3 hợp phần: Điều tra, đánh giá thực trạng sử dụng năng lượng điện của các hộ nông dân; Tuyên truyền, vận động nông dân sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả; Xây dựng mô hình trình diễn về hộ nông dân sử dụng điện năng tiết kiệm và hiệu quả trong sinh hoạt và sản xuất.

Qua thực hiện một số nội dung nêu trên đã mang lại hiệu quả rất thiết thực. Cụ thể:

- Thông qua hệ thống Hội Nông dân Việt Nam từ TW đến các cơ sở Hội đã tạo ra sự quan tâm của nông dân đối với vấn đề sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả vì mục tiêu phát triển bền vững. Từ đó sẽ tạo ra động lực để nông dân tìm hiểu và hình thành các kỹ năng sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả trong thực tế sinh hoạt và sản xuất của gia đình.

- Góp phần thay đổi hành vi, thói quen sử dụng năng lượng của nông dân theo hướng tiết kiệm và hiệu quả.

- Tạo ra sự quan tâm của các hộ nông dân đối với vấn đề ưu tiên đầu tư mua sắm các trang thiết bị tiết kiệm điện năng dùng trong sinh hoạt và sản xuất, tận dụng và khai thác các dạng năng lượng sẵn có khác nhằm thay thế một phần sử dụng điện năng và các loại nhiên liệu khác, đồng thời góp phần bảo vệ môi trường.

Thông qua hoạt động của dự án do các cấp Hội Nông dân tham gia, bước đầu đã hình thành phong trào nông dân tại một số địa bàn khu vực nông thôn về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả. Cũng qua đó, kích thích một số ngành nghề nông thôn có sử dụng năng lượng phát triển, tạo thêm công ăn việc làm cho lao động nông thôn trong lúc nông nhàn, góp phần giúp cho nông dân hình thành thói quen biết cân nhắc, tính toán trong đầu tư phát triển kinh tế hộ gia đình, tạo ra nếp sông văn minh hơn, hòa nhập nhanh hơn với sự phát triển chung của xã hội

Năm 2009, Hội tiếp tục tham gia Chương trình với dự án: “Nông dân sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả”. Dự án gồm 2 hợp phần: Xây dựng mô hình trình diễn về hộ nông dân sử dụng điện năng tiết kiệm và hiệu quả trong sinh hoạt và sản xuất; Tổ chức lễ mít tinh hưởng ứng cuộc vận động nông dân Việt Nam sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả. Với nhiều hoạt động thiết thực, Hội hy vọng sẽ tiếp tục đạt được hiệu quả cao trong việc nâng cao nhận thức của bà con nông dân trong việc sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả đồng thời nhanh chóng phổ biến mô hình sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, giúp bà con nông dân tiết kiệm chi phí và bảo vệ môi trường thông qua việc sử dụng hiệu quả năng lượng.

PV: Xin cảm ơn ông!