Tham dự hội nghị có đại diện Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội, Bộ Công Thương, Sở Công Thương các tỉnh miền Nam; đại diện các Tập đoàn: Điện lực Việt Nam (EVN), Dầu khí Quốc gia Việt Nam (PVN), Than - Khoáng sản Việt Nam; các trung tâm tiết kiệm năng lượng, trung tâm khuyến công và tư vấn phát triển công nghiệp thuộc Sở Công Thương các tỉnh, thành phố khu vực miền Nam; các tổ chức, cá nhân hoạt động trong lĩnh vực sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả.

Phát biểu khai mạc hội nghị, bà Nguyễn Thị Lâm Giang, Vụ trưởng Vụ Tiết kiệm năng lượng và Phát triển bền vững (Bộ Công Thương) cho biết,  Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả nhằm thúc đẩy chuyển đổi sang nền kinh tế xanh, khuyến khích đầu tư vào công nghệ tiết kiệm năng lượng và giảm thiểu khí thải. Thực hiện quy định của Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật, Bộ Công Thương đã đã phối hợp với các Bộ, cơ quan liên quan tổ chức xây dựng hồ sơ đề nghị xây dựng Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật SDNL TK&HQ. Các nội dung sửa đổi được gửi tới các đại biểu dự họp là các nội dung đang được đăng tải lấy ý kiến rộng rãi để chỉnh sửa trên Cổng thông tin điện tử của Chính phủ và Cổng thông tin điện tử của Bộ Công Thương.  

Trình bày nội dung Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật SDNL TK&HQ, ông Hoàng Việt Dũng, đại diện Vụ Tiết kiệm năng lượng và Phát triển bền vững, Bộ Công Thương cho biết, nội dung sửa đổi tập trung vào 04 nhóm chính sách bao gồm: Thứ nhất là các nội dung về nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước trong lĩnh vực sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả. Thứ hai là nội dung về quản lý, phát triển đối với dịch vụ tư vấn năng lượng, kiểm toán năng lượng, đào tạo nhân lực trong lĩnh vực sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả. Thứ ba là nội dung quy định về chính sách ưu đãi, công cụ hỗ trợ tài chính cho lĩnh vực sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả. Thứ tư là nội dung về chuyển đổi thị trường và quản lý hiệu suất phương tiện, thiết bị sử dụng năng lượng.

Theo đánh giá của các chuyên gia, đơn vị liên quan, Luật SDNL TK&HQ hiện hành chưa quy định hành lang pháp lý cho việc phát triển thị trường tiết kiệm năng lượng thông qua cơ chế thực hiện các hợp đồng hiệu quả năng lượng theo mô hình Công ty dịch vụ năng lượng (ESCO). Hoạt động ESCO hiện nay đang thiếu hành lang pháp lý, các quy định gồm: Hoạt động của Công ty ESCO; Phương pháp xác định mức tiết kiệm năng lượng; Giải quyết tranh chấp hợp đồng ESCO; Bàn giao tài sản (doanh nghiệp nhà nước); Đối tượng sử dụng dịch vụ ESCO (đơn vị hành chính sự nghiệp, sử dụng ngân sách nhà nước.

“EVN đề xuất cần thiết phải bổ sung vào Luật sửa đổi Luật SDNLTK&HQ các cơ chế chính sách tạo hành lang pháp lý, khuyến khích hoạt động các công ty ESCO, nhằm thúc đẩy thị trường dịch vụ năng lượng phát triển nhanh ở Việt Nam” - ông Trần Viết Nguyên, Phó trưởng Ban Kinh doanh, Tập đoàn Điện lực Việt Nam chia sẻ

Tại hội nghị, ông Nguyễn Thanh Hà - Chuyên gia năng lượng cũng chia sẻ về kết quả triển khai Chương trình thí điểm Thỏa thuận tự nguyên (VAS) về tiết kiệm năng lượng tại Việt Nam trong khuôn khổ Chương trình Hợp tác Đối tác Năng lượng Việt Nam – Đan Mạch giai đoạn 2020 – 2025 (DEPP3).

Dựa trên kinh nghiệm triển khai các dự án tiết kiệm năng lượng tại Đan Mạch, Chương trình DEPP3 đã hỗ trợ doanh nghiệp tham gia phát triển các dự án TKNL tại Việt Nam. Hiện đã có hai nghiên cứu khả thi (FS) được triển khai, tuy nhiên, số lượng chuyên gia TKNL vẫn còn hạn chế so với nhu cầu thực tế. Theo ông Hà, để vận hành Chương trình VAS lâu dài, việc thu hút tài chính, xác định cơ quan triển khai chịu trách nhiệm vận hành Chương trình VAS và xây dựng một Quỹ theo quy định của Luật cũng là những yếu tố cần được quan tâm.

Phần trao đổi, thảo luận đã nhận được ý kiến đóng góp tích cực đối với các cơ chế, chính sách và Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả.

Liên quan đến việc thành lập Quỹ tài chính quốc gia, ông Tào Tấn Tài - Phó Giám đốc Sở Công Thương Đồng Tháp cho ý kiến, nếu xây dựng được quỹ này đủ lớn và có cơ chế linh hoạt để thực hiện thì sẽ rất hiệu quả, thiết thực, góp phần thúc đẩy thị trường ESCO của Việt Nam, từ đó góp phần nâng cao hiệu quả của các hoạt động sử dụng năng lượng.

Ông Lê Văn Doanh - Phó Giám đốc Sở Công Thương Bà Rịa Vũng Tàu, đề xuất, ngoài Qũy tài chính quốc gia các địa phương có thể được chủ động sử dụng quỹ đầu tư phát triển hoặc quỹ tài chính ngoài ngân sách tại địa phương để tài trợ vốn cho các dự án liên quan đến việc thực hiện các mục tiêt kiệm năng lượng thì sẽ rộng đường cho các doanh nghiệp tiếp cận được các nguồn vốn tài trợ từ các quỹ này để thực hiện chuyển đổi công nghệ, thực hiện tiết kiệm năng lượng.

Ông Mã Khai Hiền - Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển về Tiết kiệm năng lượng (ENERTEAM) khẳng định việc sửa đổi Luật là rất cần thiết, giải quyết được nhiều vấn đề và thúc đẩy các hoạt động tiết kiệm năng lượng. Liên quan đến ESCO, ông Hiền cho rằng nên đưa thuật ngữ ESCO vào ngay từ đầu Luật để thuận lợi cho các hoạt động của ESCO. Ở góc độ kỹ thuật, ông Hiền cũng đề xuất thêm giải pháp liên quan đến carbron trong công nghiệp hoặc chuyển đổi năng lượng ít phát thải hơn.