Điện năng là năng lượng của dòng điện và chức năng của nguồn năng lượng này là thúc đẩy hoạt động của các máy móc, thiết bị điện… trong cuộc sống của mỗi gia đình và dùng cho các hoạt động sản xuất.

Điện có vai trò rất quan trọng đối với sự phát triển của nền văn minh con người. Tuy nhiên, điện năng không phải là nguồn tài nguyên vô hạn. Theo xu hướng nhu cầu năng lượng điện toàn cầu đang tăng nhanh, Việt Nam cũng là một trong những quốc gia có nhu cầu năng lượng điện tăng nhanh nhất ở châu Á do sự phát triển kinh tế và dân số, đặc biệt là trong lĩnh vực công nghiệp và dịch vụ.

Các ngành sản xuất như điện tử, ô tô, chế tạo và lắp ráp các thiết bị công nghệ cao đang phát triển mạnh, đòi hỏi nhu cầu sử dụng điện năng tăng cao.

Cùng với đó, cuộc khủng hoảng năng lượng đang diễn ra tại nhiều quốc gia trên thế giới và Việt Nam cũng chịu ảnh hưởng không nhỏ. Trong những năm gần đây, các cuộc khủng hoảng năng lượng điện đã và đang diễn ra trên toàn thế giới.

Sự cố đình chỉ các nhà máy điện hạt nhân tại Nhật Bản, giảm sản lượng than ở Trung Quốc, thiên tai và biến đổi khí hậu… đã góp phần làm tăng áp lực về cung và cầu năng lượng điện trên thế giới. Những cuộc khủng hoảng này có ảnh hưởng đáng kể đến Việt Nam, một quốc gia đang phát triển với nhu cầu sử dụng năng lượng điện đang tăng nhanh.

Trong khi đó, cuộc khủng hoảng năng lượng điện toàn cầu cũng đặt ra những thách thức mới đối với chính phủ và doanh nghiệp Việt Nam. Chính phủ phải đưa ra các chính sách đúng đắn để tăng cường năng lượng tái tạo, khuyến khích sử dụng các nguồn năng lượng mới và tiết kiệm.

Các doanh nghiệp cần đầu tư vào công nghệ tiết kiệm năng lượng và tối ưu hóa quá trình sản xuất để giảm thiểu chi phí và tiêu thụ điện năng. Đây là một thách thức rất lớn.

Để góp phần đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia, giảm chi phí tiền điện, nâng cao chất lượng cuộc sống, giúp tăng tuổi thọ của các thiết bị, giảm chi phí sửa chữa, bảo trì và đồng thời bảo vệ môi trường, ngành điện lực đã khuyến nghị khách hàng: Hãy sử dụng điện tiết kiệm, hiệu quả, tắt bớt các thiết bị điện không cần thiết, hạn chế sử dụng các thiết bị tiêu thụ nhiều điện trong giờ cao điểm của hệ thống điện (bao gồm khung giờ từ 11h00 đến 15h30 và từ 20h00 đến 23h30 hàng ngày).

Với các hộ gia đình, nên lựa chọn mua các thiết bị điện có chỉ số hiệu suất cao và đánh giá độ tiết kiệm năng lượng. Sử dụng các thiết bị điện thông minh để tự động tắt khi không sử dụng hoặc khi không có người trong phòng. Sử dụng đèn LED thay thế cho các loại đèn truyền thống khác, tiêu thụ ít điện năng hơn so với đèn huỳnh quang và có tuổi thọ cao hơn.

Tận dụng ánh sáng tự nhiên để giảm sử dụng đèn trong phòng. Thường xuyên vệ sinh bảo dưỡng để thiết bị hoạt động ổn định, tiết kiệm. Một điều rất quan trọng nữa với hầu hết các thiết bị kể trên là hãy rút phích cắm khi không sử dụng, bởi mặc dù không dùng nhưng chúng vẫn góp phần làm cho hóa đơn tiền điện tăng lên. Theo viện nghiên cứu Berkeley, những thiết bị chưa rút phích, dù không sử dụng, cũng sẽ tiêu thụ khoảng 5% - 10% lượng điện năng tiêu thụ trong gia đình.

Đối với doanh nghiệp sản xuất nên bố trí kế hoạch sản xuất hợp lý, hạn chế vận hành các thiết bị điện có công suất lớn (như máy nghiền, máy nén khí…) vào giờ cao điểm. Doanh nghiệp có thể sử dụng các công cụ giám sát và quản lý năng lượng để kiểm soát và giảm thiểu lượng điện tiêu thụ.

Chẳng hạn như lắp đặt hệ thống giám sát năng lượng để theo dõi các hoạt động tiêu thụ điện, thiết lập các chương trình giảm thiểu điện trong giờ cao điểm, hoặc thực hiện các cuộc khảo sát về tình trạng sử dụng năng lượng. Đầu tư, cải tiến, thay thế các thiết bị cũ, lạc hậu, hiệu suất thấp bằng các thiết bị có hiệu suất cao và tiết kiệm điện. Đào tạo và nâng cao nhận thức tiết kiệm, sử dụng điện hiệu quả của nhân viên và người lao động trong doanh nghiệp.

Tiết kiệm điện năng không có nghĩa là tắt tất cả, mà tắt những thiết bị điện khi không sử dụng.