So với các nước giàu có đến từ Tây Âu, các nước Trung và Đông Âu thuộc EU như Estonia, Latvia, Hungary hay Romania có nền tảng công nghệ thấp hơn hẳn. Vì vậy việc triển khai các hoạt động nghiên cứu công nghệ tiết kiệm năng lượng mới ở khu vực này gặp rất nhiều khó khăn. Tuy nhiên, trong bối cảnh tiết kiệm năng lượng trở thành nhu cầu cấp thiết của nhân loại, các nước này đã lựa chọn một hướng đi riêng cho mình, cụ thể là áp dụng các biện pháp tiết kiệm năng lượng thông minh cho nhà ở dân cư dưới sự hỗ trợ về kỹ thuật và vốn từ Uỷ ban châu Âu theo chương trình INTENSE.

INTENSE đặt mục tiêu nhanh chóng chuyển giao các biện pháp tiết kiệm năng lượng mới nhất dành cho khu vực nhà ở dân cư từ các nước đứng đầu thế giới về công nghệ như Đức, Anh, Pháp sang các nước thành viên mới của EU. Chương trình được triển khai trên toàn bộ 12 nước Trung và Đông Âu với sự tham gia của 28 đối tác địa phương đại diện cho các tổ chức, cơ quan chính quyền và đoàn chuyên gia kỹ thuật. Với phương pháp tiếp cận toàn diện, chương trình bao gồm 5 mảng hoạt động chính: phân tích quy phạm pháp luật, trao đổi kinh nghiệm thực tiễn, đào tạo chuyên gia năng lượng, thí điểm biện pháp tiết kiệm năng lượng và nâng cao nhận thức công chúng.

Được tiến hành từ năm 2008, đến nay, sau 7 năm thực hiện, INTENSE đã nhận được sự hưởng ứng nhiệt tình của các đối tác đến từ Trung và Đông Âu, đồng thời đem lại những kết quả đáng khích lệ, cụ thể:

- Chương trình đã cho thấy ưu điểm và hạn chế của các phương pháp tiếp cận khác nhau cũng như các biện pháp tiết kiệm năng lượng đa dạng trong quá trình áp dụng tại 13 thành phố. Điều này sẽ là cơ sở quan trọng để lựa chọn ra những giải pháp thích hợp nhất và xây dựng một mô hình ứng dụng tổng thể để triển khai rộng khắp trên toàn châu Âu.

- Tăng cường kiến thức chuyên môn và kỹ năng cho các bên liên quan, bao gồm chủ hộ gia đình, kiến trúc sư, kỹ sư, công nhân xây nhà và các cơ quan chính quyền. Một chương trình đào tạo mới đang trong quá trình xây dựng nhằm đáp ứng tốt hơn những đặc thù mang tính địa phương của khu vực Trung - Đông Âu.

- Lựa chọn được các mô hình thích hợp nhất từ Đức và các nước thành viên EU-15, trong đó có sự điều chỉnh thích hợp với điều kiện kinh tế - xã hội của nước áp dụng.

- Bước đầu xây dựng được nhận thức cho công chúng về tầm quan trọng của tiết kiệm năng lượng, chiến lược tiết kiệm năng lượng tổng thể và các bộ công cụ, tài liệu đơn giản về biện pháp tiết kiệm năng lượng để thực hành ngay tại gia đình.

- Đánh giá được cơ sở pháp lý của nước sở tại và những tiềm năng có thể tiếp cận ở cấp địa phương dựa trên việc so sánh các văn bản dưới luật, quy định và tiêu chuẩn kĩ thuật về tiết kiệm năng lượng giữa các nước.

Trong thời gian tới, INTENSE sẽ tập trung vào việc tăng cường nhận thức cho chính quyền địa phương về vai trò của họ trong công tác tiết kiệm năng lượng, xây dựng một bộ tiêu chuẩn nhà ở thụ động và những chỉ dẫn ở cấp địa phương về hợp tác quốc tế cho các nước Trung và Đông Âu. Những hướng đi mới này được kỳ vọng sẽ đem lại những hiệu quả to lớn trong lĩnh vực tiết kiệm năng lượng tại khu vực.

Anh Tuấn (Theo Europa)